|
|
Yüksek Lisans Tezi
|
|
|
Özgür Elsa Özbek
|
|
|
Mitolojik Kökenleriyle Türklerde Şamanizm ve Kadın
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Dokuz Eylül Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ali İhsan Yitik, Prof. Dr.
|
|
|
Dinler Tarihi
|
|
|
Mitoloji
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2019
|
|
|
|
|
|
|
|
|
94
|
|
|
Orta Asya, Şamanizm, Türk Mitolojisi, kadın, şaman, kadın şaman
|
|
|
|
|
|
Çalışmamızda Orta Asya Türk toplumlarında kadının konumu incelendi. Orta Asya Türk toplumlarında gerek toplumsal yaşantıda gerek inanç bağlamında kadının konumu dinler tarihi açısından ele alınmamış bir konudur. İslam öncesi Türk toplumu Eski Türkler olarak ifade edildi. Eski Türkler ilk oluşum anından itibaren ekonomik ve kültürel koşulları içinde ele alındı. Türklerin ilk inanç sistemi olan Şamanizm ve Türk Mitolojisi'nde kadın kavramının değişimi incelendi. Toplumun oluşum sürecinde kadının ve doğanın kutsallaştırıldığı, her ikisinin de yaratan ve üreten rolü kazandığı tespit edildi. İnsanları koruyan, farklı varlıklarla dua aracılığı ile iletişim kuran, toplumsal sorunlara çare, bireysel hastalıklara da şifa bulan şamanların ilk olarak kadın şamanlar biçiminde ortaya çıktığı tespit edildi. Tarihsel süreçte Türk kültürünün erilleştiği, gerek kadının gerek kadın şamanların gerekse kadın ilahların öneminin azaldığı, ancak yine de kültür içindeki değerini daima koruduğu ifade edildi. Çalışmamızın birinci bölümünde genel olarak Şamanizm ve şamanlar hakkında açıklamalarda bulunuldu. İkinci bölümde toplumsal cinsiyet kavramının ekonomik süreçlerle olan ilişkisi açıklandı. Kadın kavramı anaerkil ve ataerkil sitemler içerisinde değerlendirildi. Tarihsel süreçte kadın şamanlar ve toplumsal rolleri alındı. Türklerin askeri, siyasal ve kültürel yaşamında, Türk destanlarında kadının konumuna yer verildi. Üçüncü bölümde Türk Mitolojisi'ndeki eril ve dişil nitelikteki kültler ve ilahlar incelendi. Şamanlar içerisinde kadın şamanın konumundan öneminden ve erkek şamanların kadına benzemesinin gerekçelerinden söz edildi.
|