İlk Dönem Hristiyanları ile Yahudi Esseni ve Ferisi Mezhepleri Arasındaki İlişkiler

Yüksek Lisans Tezi
Bekir Zakir Çoban, Prof. Dr.
İlk Dönem Hristiyanları ile Yahudi Esseni ve Ferisi Mezhepleri Arasındaki İlişkiler
Dokuz Eylül Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü
Ali İhsan Yitik, Prof. Dr.
Dinler Tarihi
Karşılaştırmalı Dinler Tarihi
2000
99
Mezhep, Mesih, Yahudi- Hıristiyanlar, Helenist Hıristiyanlık
Hıristiyanlığın başlangıç dönemine rastlayan yıllarda Filistin, putperest Romalıların hakim olduğu, ancak halkın çoğunluğunu Yahudilerin oluşturduğu bir bölgedir. İsa zamanındaki önemli Yahudi grupları Ferisiler, Esseniler, Sadukiler ve Zealotlardır. Ferisilik, İsa dönemindeki en büyük ve en etkili akım olması dolayısıyla; Essenilik ise, aralarındaki bir takım benzerlikler sebebiyle, zaman zaman İsa ve Hıristiyanlarla ilişkili görülmesi bakımından, Hıristiyanlık açısından önemli iki mezheptir. İsa, Yahudilerin, kendilerini esaretten kurtaracak bir mesih bekledikleri bir ortamda, beklenen mesih olduğu ilanı ile ortaya çıkmıştır. O, Ferisi çizgisinde bir Yahudidir ve şekilci özelliğe bürünmüş Yahudi toplumunun dikkatini, ahlak ve samimiyete yönlendirmeye çalışmıştır. Asketik bir Esseni olduğu hususunda elimizde hiçbir kanıt olmayan İsa'nın, siyasi söylemlerden tamamen uzak olması da mümkün değildir. Çünkü, Yahudilerin beklediği mesihin temel özelliği, siyasi bir kurtarıcı olmasıdır. Kaldı ki o, Romalılar tarafından, siyasi bakımdan bir tehlike olarak görüldüğü için çarmıha gerilmiştir. Yahudi inanç ve uygulamalarına sadık bir Yahudi olan İsa'nın ölümünün ardından, Kilise'de iki eğilim ortaya çıkmıştır: Yahudi özelliklerini korumakla birlikte, İsa'yı Mesih kabul eden "Yahudi- Hıristiyanlar"; ve İsa'ya, Yahudi mesihi olma özelliğinin ötesinde bir anlam yükleyerek, Yahudilikten ayrılan "Helenist Hıristiyanlık". Bunlardan ikincisi, özellikle Pavlus'un Kilise'de önemli bir isim haline gelmesi ile birlikte, Hıristiyanlığın bundan sonraki seyrini belirleyen eğilim olmuştur.