Dinler tarihi açısından Saadia Gaon'un hayatı, eserleri ve Yahudi inanç tarihine etkisi

Doktora Tezi
Muhammed Ali Bağır, Doç. Dr.
Dinler tarihi açısından Saadia Gaon'un hayatı, eserleri ve Yahudi inanç tarihine etkisi
Erciyes Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü
Mustafa Ünal, Prof. Dr.
Dinler Tarihi
Yahudilik (İnanç)
2014
322 s.
Din felsefesi = Religious philosophy ; Dinler tarihi = History of religions ; Saadia Gaon = Saadia Gaon ; Talmud = Talmud ; Tevrat = Old Testament ; Yahudiler = Jews ; Yahudilik = Judaism
Pdf
Monoteist inanca sahip bir toplum olarak Yahudiler asırlar boyunca İslâmiyet'in hâkim olduğu topraklarda huzur ve barış içerisinde yaşamışlardır. Kendilerine sağlanan müsamaha ile İslâm devletlerinin bireyleri olarak her türlü alanda faaliyet göstermişlerdir. X. yüzyıl İslâm toplumunda yaşamış olan Saadia Gaon, Ortaçağ Yahudi düşünce dünyasının ileri gelen en önemli âlimlerinden biriydi. O, hem dînî hem de edebî ilimler sahasında yazmış olduğu onlarca eseri ile yetkinliğini göstermiş bir otoriteydi. Bu yetkinliğini Talmud akademisi başkanlığıyla taçlandırmış, hem kendi döneminde insanlara yol göstermiş hem de yazdığı eserlerle sonraki dönemlere ışık tutmuştur. Başyapıtı Kitâbu'l Emânât ve'l 'İtikâdât ile Yahudi imanına esas olan hususların rasyonel ayaklarını belirlemeye çalışmış, vahiy ile aklın uyumu üzerinde durmuştur. Yahudiliğin yazılı ve sözlü kaynaklarının aklî temellerini oluşturmaya çalışmıştır. İnananların kalplerindeki şüpheleri dağıtmak ve karşıt görüşleri çürütmek için zorunlu gördüğü bu çalışmayı dînî bir vecîbe olarak algılamıştır. Yahudi düşünce dünyasında ilk defa görülen bu çaba O'na Ortaçağ Yahudi Felsefesinin Babası ünvanını getirmiştir. Ayrıca, Rabbânî Yahudiliğin savunucusu olarak, Tanah ve Talmud'un güvenilir kaynaklar olarak kabul edilmesinin gerekliliği üzerinde durmuş ve farklı dinlerdeki karşıt görüşlerle ve Karaîm mezhebiyle mücadele etmiştir. Araştırmamızın ana ekseni, gerçekleştirdiği tüm faaliyetlerle Rabbânî Yahudilik anlayışında önemli bir noktada duran Saadia Gaon'dur. Çalışma, giriş, üç bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Birinci bölümde Saadia Gaon'un hayatı incelenmiş, ikinci bölümde eserleri üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümde teolojik ve felsefî fikirleri Kitâbu'l Emânât ve'l 'İtikâdât bağlamında ele alınmıştır. Sonuç bölümünde ise görüşlerinin genel bir değerlendirmesi yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Yahudilik, Yahudi Felsefesi, Yahudi Kelâmı, Saadia Gaon, Tanah, Talmud.