Doğu’nun Son Kilise Babası Yuhanna ed-Dımaşki (649-749) ve İslâm

Makale
İsmail Taşpınar, Prof. Dr.
Doğu’nun Son Kilise Babası Yuhanna ed-Dımaşki (649-749) ve İslâm
Marmara Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi
Dinler Tarihi
Dinî Polemikler (Müslüman-Hıristiyan)
İstanbul
2001
c. 21, sy. 2
ss. 23-54
32 s.
Yuhanna ed-Dımaşki, Kilise babaları, İslam, Hıristiyanlık
Pdf
Araştırmanın konusunu teşkil eden ve hıristiyanlara göre Doğu’nun son Kilise Babası kabul edilen Yuhanna ed-Dımaşkī (649-749) ve onun İslâm’a dair
kâleme aldığı eser, Ortaçağ boyunca hıristiyan dünyasının İslâm’a dair geliştireceği polemiğin ilk nüvesini teşkil edecektir. Hacmi küçük olan söz konusu eserin etkisi, tersine bir orantı ile yüzyıllarca devam etmiştir. Bu etki, Batılı hıristiyan din adamlarının doğrudan doğruya İslâm kültürü ile yüzleşecekleri haçlı seferlerine kadar devam edecektir. Araştırma, iki kısım ve Yuhanna’nın İslâm’a ilişkin metninin tercümesini ihtiva eden bir ekten müteşekkildir. Birinci kısımda, Yuhanna ed-Dımaşkī’nin hayatı ve eserlerine dair bilgiler verilecektir. İkinci kısımda ise Yuhanna’nın İslâm’a ilişkin kâleme aldığı metnin muhtevası konularına göre alt başlıklar halinde ele alınacaktır. Yuhanna ed-Dımaşkī ve onun İslâm’a ilişkin görüşlerinin ele alındığı bu makalede, imkân ölçüsünde konu ile ilgili kaynakların tamamına ulaşılmaya çalışılmıştır. Dımaşkī’nin hayatı ve eserleri ile ilgili olarak, bu konuda önemli bir kaynak kabul edilen Martin Jugie’nin çalışmaları esas alınmıştır. Yuhanna’nın yazmış olduğu eserin tahlilinde ise, özellikle Adel-Théodore Khoury’nin Les Théologiens Byzantins et l’Islam, Textes et Auteurs (Louvain 1969) adlı eseri ile Paul Khoury’nin “Jean Damascène et l’Islam”, (Proche-Orient Chrétien, Paris 1957-1958, VII-VIII, s.44-63; 313-339) adlı çalışmaları dikkate alınmıştır. Dımaşkī’nin eserinin tercümesinin sunulduğu ekte ise, Raymond Le Coz’un daha önceki çalışmalarla birlikte Yunanca edisyonları da dikkate alarak hazırladığı metin kullanılmıştır (Jean Damascène, Écrits sur l’Islam (yay. haz. Raymond Le Coz), Paris 1992).