|
|
Doktora Tezi
|
|
|
Emine Meydan
|
|
|
Hıristiyan Kilise Otoritesinde Aforoz
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Bursa Uludağ Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ahmet Güç, Prof. Dr.
|
|
|
Dinler Tarihi
|
|
|
Hıristiyanlık
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2019
|
|
|
|
|
|
|
|
|
327
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Bu çalışmada Hıristiyan Katolik Kilisesi'nin kendi otoritesini sağlamada "Aforoz" terimini ne amaçla ve nasıl kullandığı incelenmeye çalışılmıştır. Hıristiyanlık tarihi öncesinde aforoz, adı farklı olmakla beraber ilkel Sami halklarında, paganlarda, Romalılarda ve Yahudilerde görülmüştür. Hıristiyan inancına göre suçlu ve doğasında asilik olan insan, vaftiz ile temizlenmiştir. Bu kişinin Kilise tarafından belirlenmiş günahlardan uzak kalması gerekmektedir. Çünkü vaftiz yoluyla Kilise'nin yargı yetkisine tabi olmuştur. Şayet temizlendikten sonra ceza gerektiren bir eylemde bulunursa rehabilite etmek amacıyla tedricen cezalar tatbik edilmesi gerekmektedir. Bu bağlamda aforoz önce kınama olarak kullanılmış ve sakramentlerden (kutsal ayinler) mahrum bırakma şeklinde uygulanmıştır. Zamanla kınama cezası kendi içinde üçe ayrılmıştır. Bunlar aforoz (excommunication), yasaklama (interdict) ve geçici olarak uzaklaştırmadır (suspension). Aforozun, konsil ve sinodlarda alınan kararlar sonucunda, çeşitleri, tanımları, gerekçeleri ve uygulama şekilleri belirlenmiştir. Buna göre genel çerçevede excommunication minor (sadece kutsallardan dışlama, sınır koyma), excommunication major (tüm dini hakların kaybını gerektiren ve ancak yargı ile karar verilen durum) ve anathema diğer adıyla excommunication solemnis (belli bir tören ile piskoposun ilan etmesi) oluşmuştur. Bütün bunlarla beraber bağışlanmanın yolu da gösterilmiştir. Çalışma, üç bölümden müteşekkil olup birinci bölümde Kilise'nin oluşumu ve otorite haline gelmesi işlenmiştir. İkinci bölümde çalışmanın temel konusu olan aforozun teşekkülü, tarihsel terminolojisi, Kutsal Metinlerdeki yeri ve çeşitleri anlatılmıştır. Üçüncü bölümde sinod ve konsillerden çıkan kararların kanon haline geliş süreci ele alınmıştır. Çalışma, genel bir değerlendirme ile sonlandırılmıştır.
|