Diyarbakır ve çevresindeki dini anlayışta mitolojik unsurların etkisi

Doktora Tezi
Hayreddin Kızıl
Diyarbakır ve çevresindeki dini anlayışta mitolojik unsurların etkisi
Ankara Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü
Baki Adam, Prof. Dr.
Dinler Tarihi
Mitoloji
2010
241
Religion ; Din anlayışı = Understanding of religion ; Diyarbakır = Diyarbakır ; Halk inançları = Public beliefs ; Mitoloji = Mitology
Pdf
Çalışma giriş, iki bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Tezin Giriş bölümünde Diyarbakır'ın siyasi ve dini tarihine yer verildi. Bütün dinlere yer vermek konunun uzamasına neden olacağından belli başlı dinlerin ne zaman ortaya çıktıklarına, Diyarbakır'a bu dinin ne zaman geldiğine yer verildi. Diyarbakır Salnameleri ve Seyahatnamelerden faydalanarak din müntesiplerinin farklı dönemlerdeki durumlarına değinildi ve şu an mevcut din müntesipleri varsa belirtildi.I. Bölüm'de çalışmanın anlaşılması için gerekli olduğundan mitosun tanımı, kökeni, türleri, özellikleri ve işlevlerine değinildi. II. Bölüm'de ise Diyarbakır çevresinde yaygın olan mitolojik unsurlara yer verildi. Bu bölümde Diyarbakır çevresinde okunan mevlitlere, Hz Peygamber ve sahabeler hakkındaki mitoslar ile yörede bilinen bir mitosa yer verildi. II. bölümde mevlit ile ilgili olan bölüm başa alındı. Çünkü Diyarbakır ve çevresinde dini anlayışta en temel unsurların başında mevlit gelmektedir. Bu nedenle mitoslar mevlitten sonra kaydedildi. II. Bölümde Diyarbakır ve çevresinde etkili olan bazı halk inançları üzerinde de duruldu. Halk inançlarını eklemenin nedeni, mitoloji gibi çok karışık olan ve tek bir kökene bağlanamayacak kadar farklı türlere ayrılan halk inançlarının bazılarının kökeninde eski dini inançların ve mitolojilerin yer almasıdır.Tezin sonuna konuların daha iyi anlaşılabilmesi için sahabelerle ilgili bir mitosun kaydedildiği el yazması bir nüshadan bölümler ve dini yaşantıda etkili olan yerler ile ilgili fotoğraflara da yer verildi.