|
Yüksek Lisans Tezi
|
|
Yakup Kayhan
|
|
Musa carullah'ta dini çoğulculuk
|
|
|
|
|
|
Ankara Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü
|
|
|
|
|
|
Baki Adam, Prof. Dr.
|
|
Dinler Tarihi
|
|
Karşılaştırmalı Dinler Tarihi
|
|
|
|
|
|
2007
|
|
|
|
|
|
127
|
|
Solculuk, Yakup Kayhan, Dini çoğulculuk
|
|
|
|
Farklı dinlere mensup olan insanlar inanç ve düsüncelerini birbirlerine zorla veetik olmayan yollarla kabul ettirme girisimlerinde bulunmamalıdırlar. Ortak meselelerihosgörü içinde konusarak, tartısarak ve dinlerdeki tüm ayrılıklar bir kenara bırakılarakçözüm yolları aranmalıdır. Diger dinlere ve onların mensuplarına karsı insanlar, sıcakve olumlu yaklasma becerileri gösterebilmeli, onların iyi ve güzel yönlerini alarakdegismeden ve baskalasmadan daha güzele ulasma çabasında olmalıdırlar.ste bu amaçla 18. asrın sonlarından itibaren dil Ural bölgesinde egitimde, dindeve milli suurda yasanan ceditçilik hareketinin amacı da bu olmustur. Bu hareketin sonhalkasını ise Musa Carullah Bigiyef olusturmus, onun fikirleri bu bölgeden baslayaraketki alanını genisletmis ve yayılmıstır. Dini alandaki söylemleri; dini çogulculukanlayısı ve daha çok ilahi rahmetin umumiligi hakkındaki görüslerini ifade ederkennetlik kazanmıstır. Onun bu konular hakkındaki fikirleri tevhid eksenli olmus ve buçerçevede bulunan herkesin kurtulusa erecegini delillendirmistir. Onun bu fikirlerininyeni olmadıgı, asr-ı saadetten beri var olan bir düsünce oldugu, kendinden öncekialimlerinde bu konular hakkında fikir ileri sürdükleri de bilinmektedir. Musa CarullahAllah'ın rahmetinin genis oldugunu ve bütün insanların bu sonsuz rahmettenyararlanacagını da ileri sürmüstür.Dini alanda yenilesme, eskiyi taklitten vazgeçerek yeni durumlar hakkındaçözümler ortaya koyma onun savundugu fikirlerdendir. Bunları yaparken de Kur'an vesünnete dönerek dinin asli kaynaklarından yararlanma, yeniliklere açık olma fikrinibenimsemistir. Hz. Adem (as)'den Hz. Muhammed (sav)'e kadar vahyedilen dinin2tevhid dini oldugunu, bu esaslar çerçevesinde bulunan herkesin kurtulusa ereceginidüsünmektedir.Musa Carullah ve daha önce bu baglamda fikir ileri süren alimlerinamaçladıkları din özgürlügünü gelistirmek ve dinleri evrensel noktalardabulusturmaktır. Demokrasi ve çogulculuk kavramları da din özgürlügü açısındanönemlidir ve onunla yakından ilgilidir. Burada hedeflenen ise, karsındakini insan olarakalgılayabilmek ve onun her türlü düsünce, inanç ve yasamına saygıyla kabul ederektahammül edebilmek erdemine ulasmak ve baskalasmadan, degismeden, kendi kültür,deger ve dini inanıslarından taviz vermeden yenilikleri ve güzellikleri kendibünyemizde özümseyerek gelismek ve yeniliklere açık olmaya katkıda bulunmaktır.
|