Din-Mitos ilişkisi: Hıristiyanlık örneği

Doktora Tezi
Mehmet Zafer İnanlar
Din-Mitos ilişkisi: Hıristiyanlık örneği
Ankara Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü
Durmuş Arık, Prof. Dr.
Dinler Tarihi
Mitoloji
2015
276
Antik Çağ = Ancient Ages ; Din = Religion ; Dinler tarihi = History of religions ; Efsaneler = Mythologies ; Hristiyanlık = Christianity ; Hristiyanlık = Christianity ; Mesih = Messiah ; Mesih = Messiah ; Mitoloji = Mitology ; Pavlus = Pavlus
Pdf
Din ve mitos, insanın iki temel gerçekliğini temsil eder. Tabiatı gereği insan hem dini hem de mitik yapıdadır. Artık antikitedeki mitoslar olmasa da yeni mitoslar hâlâ modern peri masallarında yeni biçimlerinde yaşamaya devam etmektedir. Hıristiyanlığın ayrılmaz bir parçası olan noel, çarmıh, evharistiya, kefaret, teslis, vaftiz gibi inanç ve uygulamalar birçok toplumda tanıdık dini fenomenlerdir. Bu sebeple denebilir ki Hıristiyanlık, antik dinlerin kalıntılarının arasından doğmuştur. Hıristiyanlık, o zamanki mevcut inançlardan en etkileyici unsurları özümseyip yeniden üretmiştir. Bu sebeple pek çok özgün düşünür, Pavlus'u, İsa yerine Hıristiyanlığın gerçek kurucusu olarak görmektedir. İsa Mesih ile pagan tanrıları arasında çarpıcı bir benzerlik mevcuttur. Bunun sebebi, onun hakkındaki tatmin edici tarihi bilgi eksikliğidir. Bu konudaki tarihi bilgi boşluğu ise mitolojik ve gnostik kurtarıcı figürleriyle doldurulmuştur. Örnek olarak tarım toplumlarında gelişen bitki ve verimlilik mitoslarındaki ölüp yeniden dirilen tanrı kavramı, sonraki dönemde İsa kimliğinde Hıristiyanlığa dâhil olmuştur. Buna ek olarak, İsa'nın söylemediği sözlerle pagan inançlar yekunu , Pavlus tarafından Hıristiyanlığa dahil edilmiştir. Pavlus, pagan felsefi ve dini terimlerini kullanmış, böylece pagan halklara İsa'yı kozmik bir Mesih figürü olarak benimsetmiştir. Bunu yaparken Pavlus, Hıristiyanlığı, tanınamayacak biçimde değiştirmiştir. Amerikan film endüstrisi, mitosları çağdaş görünümleri altında yeniden canlandırmıştır. İnsanlığı en çok etkileyen bir sanat dalı olarak sinemanın işlediği konular bakımından mitolojinin hayatımıza ne kadar derin etkilerinin olduğunu, filmlerin izlenme oranı ve hâsılat verileri ortaya koymaktadır. Bir bakıma mitoslarda kalmış zannedilen kahramanlar, modern bir mitos aktarma aracı olan sinema ve televizyon vasıtasıyla hâlâ günümüzde yaşamaya devam etmektedirler. Nitekim mitoslara dayalı filmlere olan ilgi, insanın mitik ruhi yapıda olduğunu ispatlamaktadır.