Bâbürlü Hükümdarı Ekber Şah'ın Dînî Senkretizmi Üzerine

Makale
Mustafa Sami Baybal, Prof. Dr.
Bâbürlü Hükümdarı Ekber Şah'ın Dînî Senkretizmi Üzerine
Türk-İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi
Dinler Tarihi
Biyografi
2015
sy. 20
ss. 51-63
Ekber Şah, Din-i İlahi, Sulh-ı küll, İbadethane, Mahzar.
Pdf
XVI. yüzyılın başlarında tarih sahnesinde yer alan Babürlü Devleti'nin 1556-1605 yılları arasında hükümdarı olan Ekber Şah, pek çok alanda Babürlülere gerçekten en parlak ve ihtişamlı dönemlerini yaşatmıştır. Ekber'in belki de en fazla dikkat çeken ve birtakım tartışmaları da beraberinde getiren yönü, "Din-i İlahi" adıyla yeni bir din kurmasıdır. Etrafını saran bazı akıl hocalarının ürettiği "sulh-ı küll" (çeşitli din ve mezheplerle ırklar arasında karşılıklı müsamahaya dayanan dostluk ve barış içinde yaşama fikri) düşüncesinden hareketle ve büyük ihtimalle Hindularla Müslümanlar arasındaki çatışmalara son vermek
amacıyla kurmuş olduğu bu din, çeşitli dinlerin meziyet olarak kabul ettiği inanç prensiplerini birleştirerek ortaya atılmış ve Ekber Şah'ın şahsında merkezleşen bir kült olarak gelişmiştir. İşte biz bu makalede, Ekber Şah'ın Din-i İlahi' si etrafında gelişen tartışmalara ve bu dinin çerçevesini oluşturan prensiplere-uygulamalara bir göz atarak; söz konusu senkretik dinin içinde doğduğu topluma neler kazandırdığına ya da kaybettirdiğine ilişkin bazı mülahazalara yer verilecek, Ekber'in Din-i İlahi'si bağlamında "Dinlerarası Diyalog" üzerine bir şeyler söyleyebilme imkanına işaret edilecektir.