Antik Pisidia Sagalassos’ta İmparator Kültü ve Bu Kültün Roma’nın Hıristiyanlaşması Sürecindeki İzleri

Makale
Zekiye Sönmez, Doç. Dr.
Antik Pisidia Sagalassos’ta İmparator Kültü ve Bu Kültün Roma’nın Hıristiyanlaşması Sürecindeki İzleri
Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi
Dinler Tarihi
Hıristiyanlık (İnanç)
2020
c. 4, sy. 1
ss. 115–134
Pisidia, Sagalassos, İmparator Kültü, Hıristiyanlık
Pdf
Bugün Burdur’un Ağlasun ilçesi sınırları içinde bulunan Antik Sagalassos’ta ilk yerleşimin izleri Epipaleolitik Döneme (M.Ö. 16000-10000) kadar geriye gitmesine rağmen, bölgede yapılan kazılardan Sagalassos’ta tarımsal hayatın M.Ö. 6. binyıla kadar eskiye dayandığı tespit edilmiştir. Köklü bir geçmişe sahip Sagalassos’un “imparator kültü”yle ilgisi Augustus’a adanan “Apollon Klarios Tapınağı” ve Divus Hadrianus ve Antoninus Pius'a adanan “Antoninus Pius Tapınağı” başta olmak üzere birçok tapınak, anıt, heykel ve sikkeden anlaşılmıştır. Nitekim Hadrianus’un (M.S. 117-138 ), M.S. 120’li yıllarda Sagalassos’u, başkenti Ephesus (Efes) olarak bilinen Asia (Asya) Eyaleti’nden, Lycia ve Pamphylia Eyaleti’ne taşıması sırasında, kente hem “Pisidia’nın en ihtişamlı birinci kenti, Romalıların dostu ve müttefiki” unvanını vermesiyle, hem de “neokoros” olarak ilân etmesiyle, kentin imparator kültü tescillenmiştir. Bu kült çerçevesinde dinî ve sosyal ağırlıklı festivaller düzenlenmiştir. Sagalassos’taki imparatorluk kültü Hıristiyanlığın ortaya çıkmasından sonra, imparatora kurban sunulması dışında; din adamlarının unvanlarının korunması, yapılan oyunlar ve gladyatör dövüşleri gibi kült adına yapılan her şey, aynen devam etmiştir. Bu çalışmada; Antik Pisidia ve Sagalassos’la ilgili genel bilgilerin yanı sıra, Sagalassos’taki imparator kültünün varlığı, kentteki delilleri, kült çerçevesinde yapılan etkinlikler ve bu kültün Roma’nın Hıristiyanlaşması sürecindeki durumu ele alınacaktır. Böylece imparatorluk kültünün Roma’nın Hıristiyanlaşması sürecinde benzer şekilde devam ettiği ortaya konulmaya çalışılacaktır.