Yayın Türü	Doktora Tezi
Öğretim Elemanı	Hülya Çetin, Dr.Öğr.Üyesi
Yayın Adı	Hz. İsa'nın dağdaki vaazının Hıristiyanlık açısından incelenmes
Üniversite & Enstitü	Selçuk Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü
Danışman	Hidayet Işık, Prof. Dr.
Anabilim Dalı	Dinler Tarihi
Temel Alan	Hıristiyanlık
Yıl	2012
Toplam Sayfa	223 s.
Pdf Bağlantısı	Pdf
Özet	Ağırlıklı olarak Matta, kısmen de Luka İncilinde yer alan Hz. İsa'nın Dağdaki Vaazı Hıristiyanlık açısından çok büyük önem taşımaktadır. Söz konusu vaazda iman, ibadet ve ahlakla ilgili hususlar Hıristiyan dini anlayışının merkezinde yer almaktadır.Vaazda, Hz. İsa'nın halka yönelik temel mesajlarını üç ana noktada özetlemek mümkündür: Bunlardan ilki, insanları Tanrı'nın Krallığına davet etmektir. Bu davet Tanrı'nın emir ve yasaklarına bağlanmak suretiyle ona iman etmeyi ve yaklaşan hesap/yargı gününe karşı hazırlıklı olmayı içermektedir. emel mesajlardan ikincisi, Musa hukuku olarak da adlandırılan ilahî yasalara ya da haram ve helal kurallarına sıkı sıkıya bağlanmakla ilgilidir. Vaazda, Hz. İsa bu kurallara bağlılığı (Matta, 5: 18-19) belirtmiştir. Hz. İsa'nın mesajları arasında öne çıkan üçüncü husus ise, toplumda özellikle din adamları ve yöneticilerle ilişkili olarak görülen ahlâksızlıklara karşı mücadeledir. Kendisi, yaşadığı dönemde toplumsal yapıya egemen olan sosyokültürel çöküşe karşı bizzat tavır almış, hukukun ve ahlâkın önemini vurgulamıştır. Bu dönemde toplumu kendi çıkarları doğrultusunda yönlendirmeye çalışan ve özellikle Ferisi ve Saduki ileri gelenlerinden oluşan gruplar, hukuku da menfaatlerine göre yorumlayıp uygulamakta; dinsel inanç, beklenti ve mekânları kişisel amaçlarına uygun şekilde anlayıp kullanmaktaydılar. Ayrıca hem Yahya hem de İsa ile ilgili hadiselerde görüldüğü gibi, toplumsal yapı, kendi otoritesine karşı oluşabilecek her türlü muhalefeti şiddetle bastırmaktan veya ortadan kaldırmaktan asla çekinmeyen bir siyasal mekanizmanın tahakkümü altında bulunuyordu. İşte Hz. İsa söz ve eylemleriyle bütün bu güç odaklarına karşı mücadele etmiştir.Burada üzerinde durulan ana konu, şekil dindarlığından çok, iç ve deruni dindarlığın makbul olduğudur. Bütün dinlerin hedefi özle şekil arasındaki dengenin ve ahengin tesisidir.Hz. İsa, önce insanın ruhi yönüne hitap etmiş; ruhun, maddenin esiri olmasının önüne geçmesinin önemini belirtmiştir. Bunun için vaazın ilk bölümünde ruhta fakir olanları, dertli olanları, yumuşak huylu olanları, mutluluğu isteyenleri, merhametli olanları, temiz kalpli olanları, barışçıları, barış için eziyet çekenleri övmüştür. İsa'ya göre bunlar, İsa'nın mesajını kabul edenlerin özellikleridir.Hz. İsa vaazının ikinci bölümünde, mesajı kabul edenlerin, İsa için sıkıntı çekeceklerini, birçok felaketle karşılaşacaklarını ve buna göğüs gereceklerini ifade etmiştir. İsa'ya göre yeryüzüne tat verecek olanlar, İsa'nın mesajını kabul edenlerdir. İsa bütün bunları söylerken, Yahudi şeriatını yıkmaya değil, yapmaya geldiğini; bu şeriat kurallarının dünyanın sonuna kadar devam edeceğini belirtmiştir. Bunun için, en küçük emirleri bile değiştirmeyeceğini ifade etmiştir.. Yahudi dini grupları olan Yazıcılar ve Ferisilerden, Hıristiyan olanların amellerinin daha ileri olmasını talep etmektedir. Yine İsa, Yahudiliğin on emrindeki öldürmeyeceksin emrini daha ileri götürerek, öldürme değil, hakaret etmenin bile cezaya müstehak olacağını belirtmektedir. Kul hakkının ve insanların gönlünü kazanmanın önemini belirten İsa, bunun Tanrıya sunulan takdimelerden daha önemli olduğunu belirtmektedir. Bunun için düşmanla dost olmanın yolları gösterilmiştir.İsa zinanın yasak olduğunu, ancak, bir kadına şehvetle bakan herkesin, yüreğinden zina ettiğini belirtmektedir. Bunun için şehvete götüren tüm yolların kapatılması gerektiğini belirtmektedir. Bu, herhangi bir uzvun kesilmesini gerektiriyorsa, onun yapılmasını istemektedir. Dağdaki Vaazın ilerleyen bölümlerinde İsa, boşanmamaya, yalan yere yemin etmemeye, kötülüğe karşı iyilik yapmaya, zâlime teslim olmamaya, düşmanları sevmeye davet etmektedir. Yine İsa, riyakarlıktan kaçınmaya, samimiyetle dua etmeye, kanaata, insanları bağışlamaya çağırmaktadır. Dağdaki Vaazda İsa'nın birçok yerde üzerinde durduğu ana konu riyakarlıktır. Bunun için, oruç tuttuğunuzu, sadece Tanrı bilsin, surat asarak oruçlu olduğunuzu insanlara göstermeye çalışmayın demektedir.İsa, Matta İncilinin VI. Bölümünün sonunda, hazineleri gökte biriktirin, yer yüzünde biriktirmeyin, kulluğu sadece Allah edin, siz ?hem Allah'a ve zenginliğe kulluk edemezsiniz? demektedir.Dağdaki Vaazın VII. bölümünde, başkalarının kusurlarını araştırmak yerine kişinin kendi kusurlarını araştırmasını, insanlardan nasıl davranış bekleniyorsa, kişinin karşısındakine de öyle davranması gerektiği hatırlatılmaktadır. Dağdaki Vaazın son kısmında İsa, yalancı ve sahtekar din propagandacılarından kaçınmayı, her Allah diyenin göklerin egemenliğine giremeyeceğini, bu sözleri dinleyip de yapmayanın halinin, evini kum üzerine yapan budala biri gibi olacağını bildirerek sözlerini bitirmektedir.