Hristiyanlık üzerinden Aleviliğe Bakış: Teoloji, Ritüel ve Sosyal Açıdan Bir Karşılaştırma

Yüksek Lisans Tezi
İshak Bıçakçı
Hristiyanlık üzerinden Aleviliğe Bakış: Teoloji, Ritüel ve Sosyal Açıdan Bir Karşılaştırma
Ondokuz Mayıs Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü
Cengiz Batuk, Prof. Dr.
Dinler Tarihi
Karşılaştırmalı Dinler Tarihi
2018
257 s.
Dinler Tarihi, Teoloji, Ritüel, Mitoloji, Kutsal, Mistisizm.
Pdf
Araştırmamızın konusu Hıristiyanlık üzerinden Alevi inanç ve kültürünü teoloji, ritüel-mitoloji ve sosyal değerler açısından okumaktır. Hıristiyanlık ve Alevi inançlarının Anadolu'da doğup büyümeleri, eski çağlara ait benzer inanç sistemleriyle etkileşmeleri ve bazı alanlarda benzer gibi görünen unsurlara sahip olmaları çalışmamızın temel dayanağını oluşturmaktadır. Çalışmamız giriş, üç ana bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Giriş kısmında amaç, metot yöntem ve kaynaklar belirtilmiştir. Tezimizin ilk bölümünde Hıristiyanlık ve Alevi inançlarının kısa tarihleri, Anadolu ve Mezopotamya topraklarındaki oluşum süreci ve bu coğrafyalardaki kadim uygarlıklarla dinsel ve kültürel anlamdaki ilişkileri ele alınmıştır. Çalışmamızın ikinci bölümünde Hıristiyanlık ve Alevi inanışlarının tanrı, insan, kutsal, evren, gizem ve kurtuluş anlayışları gibi teolojik boyutu karşılaştırılmıştır. Araştırmamızın üçüncü bölümünde ise Hıristiyanlık ve Alevi inanışlarının ritüel ve sosyal açıdan bir karşılaştırılması yapılmıştır. Bu bağlamda her iki inanç sisteminin ibadet, sembol, mitoloji, aziz-veli kültü, aile-evlilik-kadın, toplumsal düzen ve kurumlar, din adamları hiyerarşisi ve topluluktan atılma gibi konuları mukayese edilmiştir. Tezimizin sonuç kısmında ise Hıristiyanlık ve Alevi inanışlarının birbirine benzediği ve ayrıldığı yönler ele alınarak genel bir değerlendirme yapılmıştır. Tezimiz Hıristiyan kutsal kitapları ve Alevi-Bektaşi klasiklerinin yanı sıra dinler tarihinin temel kaynakları ve diğer kaynaklar dikkate alınarak hazırlanmıştır. Bu bağlamda Kitab-ı Mukaddes ve Alevi-Bektaşi Klasikleri gibi temel kaynaklarla birlikte Mircea Eliade, Irene Melikoff, F.W. Hasluck, Ahmet Yaşar Ocak, İlyas Üzümcü ve Nejat Birdoğan gibi araştırmacıların kitaplarından istifade edilmiştir.