Hi̇ndui̇zm'i̇n Diğer Di̇nlere Bakışı

Makale
Ali İhsan Yitik, Prof. Dr.
Hi̇ndui̇zm'i̇n Diğer Di̇nlere Bakışı
Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
Dinler Tarihi Araştırmaları - 1 (Sempozyum: 8-9 Kasım 1996)
Dinler Tarihi
Hinduizm
Ankara
1998
sy. 9
ss. 71-91
15 s.
Öteki, dini çoğulculuk, Sanatana Dharma, bahudha, Ramakrishna, Swamı Vivekananda, Advaita, politeizm, Anekantavada, Syadvada, Gandhı, Sarvapalli Radhakrishnan,
Pdf
Makaleye, dört bin yıllık mazisi ile yüzündeki en eski dinlerden olan Hinduizm’in diğer dinlere bakışının ayrıntıları ile incelemenin sanıldığından zor olduğunu belirterek başlayan Yitik, bu zorlukların başında özellikle; ¨bu dinin teşekkül dönemine ait belgelerin azlığı, belli bir kurucu ve sistemleştircisinin olmayışı ve bütün mensuplarını kapsayan bir dini teşkilatin bulunmayışı¨ olarak zikr eder. Makalenin iki temel kısımdan oluştuğunu söyleyebiliriz. İlk kısımda konunun daha iyi anlaşılması için Hinduizim’de var olan üç kavram/anlayış açıklanmıştır. Bu kavramlardan ilki klasik Hindu düşüncesinde dini çoğulculuğun temeli kabul edilen "Sanatana Dharma" anlayışıdır. Kelime anlamı ¨Ezeli-ebedi yol; fıtri veya evrensel din¨ anlamına gelen "Sanatana Dharma” (ya da kısaca Dharma), kavram olarak ¨Brahma'nın Rişiler aracılığıyla insanlığa bildirdiği ezeli-ebedi kanundur. Pratikte yaşanan biçimiyle ise Dharma, birbiriyle çok fazla bağlantılı olmayan pek çok mezhebin genel toplamına verilen bir isimdir.¨ Dharma’nın modern dönemde anlaşılması ile ilgili ise, iki temel akımın olduğunu belirten Yitik, bunlardan ilkine göre Sanatana Dharma; ¨kendine has bir takım özellikleri ve inançları olan bir dini sistem,¨ ikinci gruba göre ise Sanatana Dharma; ¨yer yüzündeki bütün inanç sistemlerini kapsayan bir üst yapı, evrensel din veya din ötesi bir sistem (meta religion)¨ olduğunu beilritir.