|
|
Yüksek Lisans Tezi
|
|
|
Rukiye Kılıç
|
|
|
Mitos ile logos aksında yaratılış kıssasının fenomenolojik analiz ve sentezi
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Çanakkale Onsekiz Mart Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Şevket Yavuz, Prof. Dr.
|
|
|
Dinler Tarihi
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2020
|
|
|
|
|
|
|
|
|
119 s.
|
|
|
Yaratılış, Antropogoni, İnsan, Adem, Havva, Şeytan, Yılan, Kadın, Kutsal.
|
|
|
|
|
|
Yeryüzündeki macerasına "özne" olarak başlayan insan, kendi varlığının ötesine uzanan konularda—evren, Tanrı, eşya, … başta olmak üzere—bazı sorularla varlığını anlamlandırmaya çalışmıştır. Cevaplar ise bazen dinler / mitler aracılığıyla, bazen de bilimsel kodlarla ortaya konulmaya çalışılır. Gerek kozmogonik anlatılar ve kabulleri gerekse antropogonik açıklamalarla birlikte inançlar, insanlık tarihinin genel bir panoraması hakkında ipuçları verir. Öte yandan—mitos eksenli / logos esaslı—bu anlatılar şu gerçeğe de ışık tutar: Diğer birçok konuda olduğu gibi antropogonik tasavvurlarda da kültürler karşılıklı olarak birbiriyle etkileşim içerisindedir. Antropogonide insanın yaratılışı, farklı inanışlar çerçevesinde farklı temellere dayandırılabilmektedir. Öyle ki, "Evrimci Teori"ye (Evolutionary Theory) göre ilk kıvılcımla / hareketle hayat meydana gelmiş ve zamanla evrilerek yön bulmuştur. "Yaratılışçı Teori"ye (Creational / Ex-Nihilo Theory) göre ise, mutlak bir yaratıcının vasıtasıyla başta kozmos, sonrasında da kozmosun içerisinde yaşayan insan yaratılmıştır. İkinci yaklaşım çalışmamızın çatısını oluşturmaktadır. Bu çalışmanın tezi şu şekilde ifade edilebilir: Antropogonik tasavvurlar; genel yaratılışın alt başlığı olan insanın yaratılışını bütüncül bir yaratılış zinciri içinde, onunla bir bütün olarak ele almaktadır. Yaratılış serüveni de ya mitosların flu ve irrasyonel kodlarıyla ya da logos eksenli yaklaşımların rasyonellik kalıpları içinde anlatılmaya çalışılmaktadır. Bu bağlamda anlatılar; insanın serüvenini anlama, anlamlandırma ve açıklama gereksinimini telafi amacı gütmektedir. Olanın orijininin anlamlandırma ihtiyacı ve çabası evrensel bir durumdur. Bu durum tarihteki konu ile ilgili inanış ve kabulleri de beraberinde getirmiştir. Çalışmanın yoğrulduğu yaratılışçı yaklaşıma göre, farklı coğrafyaların değişik kültür havzaları ekseninde, antropogonik tasavvurlar kutsallık örgüsüyle irtibatlı olarak insanın anlam arayışının ipuçlarını vermektedir. Diğer bir ifade ile insanın yaratılışına dair tasavvurlar hayatın anlamı ile ilgili yaklaşımlarla doğrudan ilintilidir.
|