Bandırma ve çevresinde halk inanışlarının dinler tarihi açısından değerlendirilmesi

Yüksek Lisans Tezi
Mustafa Işkın
Bandırma ve çevresinde halk inanışlarının dinler tarihi açısından değerlendirilmesi
Çanakkale Onsekiz Mart Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü
Şevket Yavuz, Prof. Dr.
Dinler Tarihi
Halk İnanışları
2020
268 s.
Bandırma Halk İnanışları, Hurafeler, Halk Kültürü, Sivil İnançlar, Popüler Dindarlık, Kültler.
Pdf
İnsan, fıtratı gereği inanma ihtiyacı olan sosyal bir varlıktır. Bu nedenle, insan ve din ayrılmaz bir bütündür. Sosyal bir kimliğe sahip olan insan, zaman zaman içerisinde doğup büyüdüğü toplumun kültürünü, örf ve adetlerini, gelenek ve göreneklerini, inanç ve pratiklerini, egemen dinin, birtakım uygulamalarıyla birleştirmiştir. Böylece, dinin inanç ve pratikleriyle harmanlanarak vücut bulan ve "Halk İnançları" şeklinde ifade edilen, bir inanç yapısı ortaya çıkmıştır. Halk inançları, bir yandan zamanla toplum tarafından kabul gören ortak değerlere dönüşürken, diğer yandan dinin algılanışının ve pratize edilişinin kodlarını bize sunar. Bir toplumu değerlendirebilmek için toplum, bütün yönleriyle ele alınmalıdır. Halk inançları da bu kapsamda ele alınması gereken konuların başında gelmektedir. Bu bağlamda, Bandırma ve çevresinde tespit edilen halk inançları çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Çalışmanın kapsamı, Bandırma topografyası ile sınırlandırılmıştır. Halk inançları, bir bölgede yaşayan halkın, öteden beri inandığı ve yazılı kaynaklardan ziyade, sözlü aktarımlar aracılığıyla öğrendiği ve uyguladığı inançlardır. Aynı zamanda bu inançlar, toplumsal bir hafıza oluşturmanın yanında, geçmiş ve geleceğe açılan bir köprü görevi de ifa eder. Bandırma topografyasında var olan halk inançlarını ve uygulamalarını, geçiş ritüelleri ekseninde yazılı bir hale getirerek, gelecek kuşaklara sağlıklı bir şekilde aktarımının sağlanması, aynı zamanda da toplumsal hafızayı diri tutması bakımından önemlidir. Bandırma topografyasında yer alan halk inançlarını Dinler Tarihinin de kullanmış olduğu metodolojiyle ele almak, sonraki çalışmalara ışık tutacağı kanaatindeyiz. Bandırma topografyasında yer alan halk inançları, kitabi ve resmi dinin inanç sisteminden ziyade, halk dindarlığı formunda tezahür ederken, geleneksel inançlarla kitabi ve resmi inançların bir arada olduğu formlar da yer almaktadır. Genç nüfusa oranla, yaşlı nüfus içerisinde ve eğitim düzeyi yüksek kimselerde halk inançlarının pratikleri görülmektedir.