Yahudilikte vahiy ve nübüvvet tasavvurları: Etimolojik, teolojik ve tarihi kodları ve çerçevesi

Yüksek Lisans Tezi
Rümeysa Kuruyamaç
Yahudilikte vahiy ve nübüvvet tasavvurları: Etimolojik, teolojik ve tarihi kodları ve çerçevesi
Çanakkale Onsekiz Mart Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü
Şevket Yavuz, Prof. Dr.
Dinler Tarihi
Yahudilik (İnanç)
2020
161 s.
Nebî, Vahiy, Yahve, Yahudi Kutsal Kitabı, Nübüvvet.
Pdf
Yahudilikte, aşkın bir varlık olan YHVH/Yahve'nin insanlara iletişim kurduğuna inanılmaktadır. Bu sebeple bu dinde vahiy ve nübüvvet çok önemli olmuştur. Yahudilikte vahiy, "gizli bilinmeyen bir Tanrı'nın insana kendisini göstermesi" olarak anlaşılmıştır. Yahudi Kutsal Kitabı Tanah'ta vahiy olayını ifade etmek için çeşitli kelimeler kullanılmıştır. Yahudilikte nebîler, İsrâiloğullarının siyasî liderleri, kâhinler vahye muhatap olmuşlardır. Bu kişiler; teofani, rüya, rü'yet, Yahve'nin Ruhu ve Yahve'nin Meleği gibi vasıtalarla vahiy almışlardır. Hz. Mûsâ ise bunlardan farklı olarak, Yahve ile yüz yüze konuşarak vahiy almıştır. Bundan ötürü Yahudi geleneğinde vahyin zirvesini oluşturduğu ifade edilmektedir. Nebîleri ifade etmek için Tanah'ta; "Tanrı'nın Kulu", "Tanrı'nın Adamı", "Kullarım Nebîler" gibi çeşitli hitaplar kullanıldığı görülmektedir. Bu nebilerin yaşı, sosyal sınıfı gibi beşerî özellikleri faklılık arz etmektedir. Öte yandan nebîlerin, genelde İsrâiloğullarının çok zor zamanlarında gönderildiği görülmüştür. Gönderilen bu nebîlerin; tebliğ, mucize, kehanet gibi birtakım nebevî özellikleri bulunmaktadır. Yahudilikte krallar, kohenler ve bilge kişiler nebîlik ile ilişkili gruplar olarak görülmüştür. Tanah'ta Yahudi nebîler, Yahudi olmayan nebîler ve "sahte" nebîlerden bahsedilmektedir. Talmudda ilk nebî Hz. İbrâhim'den, son nebî Malaki'ye kadar 48 erkek, 7 kadın olmak üzere 55 nebînin İsrâiloğullarına gönderildiği zikredilmektedir. Yahudilerin vahiy ve nübüvvet anlayışında zaman geçtikçe bazı farklılıklar ortaya çıkmıştır. Bu değişiklikleri klasik, orta çağ ve çağdaş Yahudi mezheplerin vahiy ve nübüvvet anlayışlarında da görmek mümkündür.