|
|
Doktora Tezi
|
|
|
Nuh Yılmaz
|
|
|
Tertullian'ın Kristolojisi
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Sakarya Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Fuat Aydın, Prof. Dr.
|
|
|
Dinler Tarihi
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2018
|
|
|
|
|
|
|
|
|
251 s.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tertullian (ö. 225?), Latin Hıristiyanlığı'nın kurucusu ve babası kabul edilir. Kendisinden bu şekilde söz edilmesinde hiç şüphesiz geliştirdiği Latince terminoloji etkili olmuştur. Özellikle kristoloji alanında yaptığı katkı hem Latin Hıristiyanlık dünyası hem de günümüz Hıristiyanlığı için önem arz etmektedir. Araştırmamızın amacı, Tertullian'ın kristoloji anlayışını ayrıntılı bir şekilde incelemek ve kristoloji anlayışının sonraki kristoloji ve teslis anlayışlarına etkisini ortaya koymaktır. Philo (ö. M.S. 50) sayesinde ilk dönem Hıristiyan apolojist ve kilise babalarına aktarılan Logos anlayışının Tertullian'la beraber teslise dönüştüğü söylenebilir. Bu çalışmada özellikle Tertullian'ın kendi döneminde geliştirilen İsa anlayışlarına ne şekilde cevap verdiğini görmek istedik. Aynı zamanda Tertullian öncesi dönemde hem kilise ilâhiyatçıları hem de kilisenin heretik addettiği kişi ve gruplarca nasıl bir kristoloji algısı geliştirildiğini göstermeye çalıştık. Bunun yanında hem Tertullian'ın kristolojiye dair geliştirdiği terminoloji hakkında bilgi verdik hem de onun kristoloji alanında yaptığı katkıları ortaya koymaya çalıştık. Ayrıca Tertullian'ın kristolojisi ile Kadıköy Konsili (451) kararları arasındaki ilişkiye dikkat çektik. Çalışma, giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde Tertullian'ın yaşadığı bölgeyle ilgili bilgi verilmiş ve Tertullian öncesi dönemde kristolojinin tarihî seyri tasvir edilmiştir. Birinci bölümde Tertullian'ın hayatı, eserleri ve ana düşünceleri; ikinci bölümde ise kristolojisi incelenmiştir. Araştırma yapılırken dinler tarihinin tasviri yöntemi başta olmak üzere, tarihsel ve mukayeseli yönteme müracaat edilmiş, zaman zaman da linguistik metot kullanılmıştır. Araştırma neticesinde Praxeas'la (ö. 213?) olan mücadelesinde Tertullian'ın kendisinden önceki Logos anlayışını teslis anlayışına dönüştürdüğü görülmüştür. O, bu anlamda ulûhiyette 'tek öz üç şahsiyet', İsa'da ise 'tek şahsiyet iki öz/tabiat' formülünü geliştirmiştir. Ancak Tertullian'ın geliştirdiği kristoloji formülü Kadıköy Konsili'nde Papa I. Leo'ya mal edilmiştir.
|