Yayın Türü	Makale
Öğretim Elemanı	Canan Seyfeli, Prof. Dr.
Yayın Adı	Sis Kilikya Ermeni Gatoğigosluğu nun Geçirdiği Evreler
Dergi Adı	Ermeni Araştırmaları Dergisi
Anabilim Dalı	Dinler Tarihi
Temel Alan	Ermeni Kilisesi
Yıl	2005
Cilt ve Sayı	sy. 16-17
Sayfa Aralığı	ss. 109-133
Pdf Bağlantısı	Pdf
Özet	Tarihte Türk hakimiyetinde yaşayan farklı milletlerden Ermenilerin bugün çoğunluğu Hıristiyandırlar. Geçmişten günümüze Ermenilerin hem ruhani hem de zaman zaman laik idarelerini üstlenmiş kilise merkezleri olmuştur. Bunlardan birisi de bağımsız yüksek ruhani vazifesini günümüze kadar sürdüren Sis Gatoğigosluğu’dur. En uzun dönemini Osmanlı hakimiyetinde sürdüren bu merkezle ilgili yapılacak çalışmaların Türk-Ermeni ilişkilerinin aydınlatılmasına katkı sağlayacağı şüphesizdir. Bu nedenle planladığımız Ermeni kilise merkezleri araştırmalarımızın ‘İstanbul Ermeni Patrikliği’ isimli çalışmadan sonra böyle bir çalışma yapmaya karar verdik. İleride kitaplaştırmayı planladığımız bu araştırmamız giriş, alt başlıkları olan dört bölüm, sonuç ve bibliyografyadan oluşmaktadır. Girişte, Ermeni kilisesinin genel durumunu ve kilise merkezlerinin oluşum şartlarını ortaya koymaya çalıştık. Birinci bölümde Eçmiadzin Gatoğigosluğu’nun Sis’e taşınmasını konu aldık. İkinci bölümde ‘Ana Kilise Merkezi Olarak Sis Gatoğigosluğu’ başlığı altında ruhanilerin görev süreleriyle birlikte gatoğigosluğun bu dönemdeki yapısını ele aldık. Üçüncü bölümde gatoğigosluğun tekrar Eçmiadzin’e taşınmasından sonra bağımsız olarak oluşmasını ve arkasından Osmanlı hakimiyetine girerek uzun bir dönemi kapsayan Osmanlı hakimiyeti evresini inceledik. Bu bölümde tarihsel süreç içerisinde Osmanlı ve diğer Ermeni kilise merkezleri ile ilişkisinin seyrini ve yapısını ortaya koyduk. Alt başlıkları dönemin değişen durumlarına göre oluşturduk ve ruhanilerin görev sürelerini de verdik. Dördüncü bölümde ise gatoğigosluğun Lübnan-Antilyas’a taşınmasını ve oradaki genel yapısını yine gatoğigosların görev süreleriyle birlikte inceledik. Sonuç olarak Ermeni kilise merkezlerinin, dolayısıyla Sis Gatoğigosluğu’nun geniş bir coğrafyada yaşayan Ermeniler için hem milli hem dini kimliklerini korumada önemli bir rol oynadığını, bunda uzun ve koruyucu Türk hakimiyetinin etkin olduğunu gördük.