|
|
Makale
|
|
|
Ali İhsan Yitik, Prof. Dr.
|
|
|
Hare Kri̇şna Hareketi̇
|
|
|
Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Dinler Tarihi
|
|
|
Hinduizm
|
|
|
0
|
|
|
|
|
|
2001
|
|
|
sy. 13
|
|
|
ss. 93-107
|
|
|
15 s.
|
|
|
Hare Kri̇şna, ISKCON, Sri Caitanya, Srila Prabhupada, apokaliptizm, Hint Dinleri, Hint Dini Hareketleri
|
|
|
|
|
|
Makalenın başında bu hareketin dünyada ve özellikle Orta Asyadaki Türki cumhurıyetlerinde yoğun olarak misyonerlik faaliyetleri içerisinde olmalarına rağmen Türkiyede pek bilinmediğini ve bunun sebeinin bu konuda makale ve kitabın bulunmadığını belırterek başlayan Yazar, makalenin yazım amacını ¨başta Azerbeycan ve Kırgızistan olmak üzere bütün Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinde halen yoğun misyonerlik faaliyetlerinde bulunan ve bunda da epeyce başarılı olduğu gözlenen Hare Krişna hareketini Türk okuyucularına tanıtmak¨ şekilinde ifade etmektedir. Hare Krişna, sözlük anlamı itibariyle "Ey Rab Krişna!¨ veya "Ey Yüce Krişna!" şeklindeki bir yakarış ifadesidir. Krişna ise, Hindistan kuzey-doğu bölgelerinde yaşayan, Vaishnava geleneğine mensup Hinduların büyük önem verdikleri Tanrı Vişnu'nun sekizinci avatarasının adıdır. Hare Krişna aynı zamanda, 1966 yılında Abhay Charan De tarafından NewYork'ta kurulan ve günümüzde dünyanın dört bir yanında milyonlarca taraftarı bulunan uluslararası Krişna Bilinci Derneği'nin (ISKCON) yaygın adıdır. Bu derneğin Hare Krişna olarak tanınmasının nedeni ise, mensuplarının "Hare Krişna, Hare Krişna, ,,,¨ şeklinde başlayan mantrası sürekli olarak mabetierinde ve sokaklarda büyük bir coşku içerisinde topluca söylemeleridir. Hare Krişna hareketi, Hint düşüncesindeki Vaishnava akımı içinde yer alan ve Sankaraçarya tarafından ortaya konan Advaita düşüncesinin soyut Tanrı anlayışına tepki olarak ortaya çıkan dini bir akımdır. Mensupianna göre, hareketin, Batı'daki tarihi oldukça yeni olsa bile onun kökenleri, dünyanın bugüne kadar bildiği en eski ve en gelişmiş medeniyet olan İndus Vadisi medeniyetine kadar iner. Bu medeniyetin en önemli belgeleri Veda kutsal metinleridir. Hare Krişnacılara göre, Vedalara dayanan din, Tek Tanrıya inanan ve Yüce Tanrı Krişna'ya ibadet etmeyi öneren bir dindi. Swami Parabhupada'nın, Krişna'nın bir avatarası ve Hare Krişnacılık hareketinin gerçek kurucusu olarak gördüğü Sri Caitanya, 15.asrın sonları ve 16. asrın başlarında Krişna kültünü Hindistan'ın Bengal ve Orissa bölgelerinde yayılması için çaba sarfeden bir azizdir. Krişnacılık akımmın genel özellikleri ise şöyle özetlenebilir; 1- Advaita Vedanta'nın nirgunaa Brahman olarak bilinen soyut ve panteist Tanrı anlayışı Vedik kültürün gerçek Tanrı anlayışı değildir. Vedaların gerçek Tanrısı insanlara iyilik etmeyi seven ve her zaman onlara dost olan Krişna'dır. Başka bir deyişle, Tanrı soyut bir kavram veya Prensip değil saguna Brahmandır. Yani insani özelliklere sahip yüce bir varlıktır. Krişnacılık akımının Tanrı anlayışı monoteizmdir. 2- Kast, insanlar arasında bir üstünlük nedeni olamaz. Hakiki üstünlük ancak Krişnayı tanımak ve Krişna bilincine sahip olmakla elde edilir. 3- Aile hayatı, dinin yaşanmasına bir engel kabul edilmemiş; hatta bir fazilet olarak algılanmış ve teşvik edilmiştir.
|