|
|
Doktora Tezi
|
|
|
Kenan Subaşı
|
|
|
Tîpolojîya vegêrana çîrvanokên Kurdî/Kurmancî
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Dicle Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Hayreddin Kızıl, Prof. Dr.
|
|
|
Dinler Tarihi
|
|
|
Dinler Tarihi (Genel)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2019
|
|
|
|
|
|
|
|
|
699
|
|
|
Masal, Anlatı Bilim, Anlatıcı, Odaklanma, Karakter, Olay, Zaman, Mekân, Tipoloji
|
|
|
|
|
|
Bu çalışmada analitik okuma yöntemiyle Kürtçe masalların anlatı analizi yapılarak bir tipoloji ortaya konulmuştur. Tipolojiden kasdımız yapısal temelde en tipik, genel ve standart formu ortaya çıkarmaktır. Bu tipolojiyi oluşturmadaki amaç yazılacak olan modern anlatılara bir örnek oluşturmaktır. Yukarıda belirtilen amaç doğrultusunda derlenerek yazıya geçirilmiş 1300 masalın Thompson-Aarne'nin sınıflandırması ve anlatı bilimin dört kategorisine (ses ve odaklanma, karakter ve karakterleştirme, olay zinciri, zaman ve mekân) göre taraması yapılarak en uygun 85 masal seçilmiştir. Daha sonra bu masallar temelinde çalışmamızın birinci bölümünde anlatıcı ve odaklanma tipolojisi çıkarılmaya çalışılmış ve ekstradiegetik-heterodiegetik anlatıcı ve sıfır odaklanmanın bu kategoride temel tipoloji olduğu belirtilmiştir. İkinci bölümde karakter ve karakterleştirme kategorisi ele alınmış ve en tipik karakterlerin iyi-kötü düalizmi üzerine şekillenen düz karakterler olduğu ve ayrıca açık karakterleştirmenin yoğunlukta olduğu tespit edilmiştir. Üçüncü bölümde olay zinciri analizi yapılmış ve sonuçta elimizdeki tüm masalların iki ayrı yapıya ayrıldığı ve olağanüstü masalların işlev modeli üzerine ve olağanüstü olmayanların aktant modeli üzerine yapılandığı görülmüştür. Dördüncü bölümde zaman ve mekân irdelenmiş ve masallardaki öykü zamanının belirsiz olduğu, söylem zamanının genellikle kronik, geçmiş zamanda ve özetleme ve sahne teknikleriyle şekillendiği görülmüştür. Olay mekânının gerçek-fantastik, uzak-yakın düalizmi üzerine şekillendiği ve masallar aksiyonel olduklarından en çok açık alanlarda olayların geliştiği tespit edilmiş ve ayrıca anonim olduklarından, masalların söylem mekânının tespit edilemediği görülmüştür. |