|
|
Doktora Tezi
|
|
|
Tekin Çifçi
|
|
|
Adıyaman ve çevresinde halk inançları ve halk hekimliği(Bawerıyên gelêrî û dermanê kurmancî lı herêma semsûrê)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Dokuz Eylül Ü. Din Bilimleri Araştırma Enstitüsü
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Hayreddin Kızıl, Prof. Dr.
|
|
|
Dinler Tarihi
|
|
|
Dinler Tarihi (Genel)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2019
|
|
|
|
|
|
|
|
|
361
|
|
|
Adıyaman, Kürt halk hekimliği, Hastalık, Bitkilerle tedavi, Türbe, Dermanê Kurmancî, Ocak
|
|
|
|
|
|
İnsanoğlu var olduğu günden bugüne kadar hastalıklar ve ölüm korkusu ile yüz yüze kalmıştır. İnsanlar, bu problemlerini çözmek için farklı yöntemlere ve araçlara başvurmuştur. Bu yöntemlerin bir kısmı dinsel iken bir kısmı da bitkisel, hayvansal veya madensel emlerin kullanımı biçiminde olmuştur. Adıyaman, tarihsel ve kültürel olarak zengin bir birikime sahiptir. Bu kültürel zenginlik içerisinde Kürtler arasında, "Dermanê Kurmancî" olarak ifade edilen Kürt halk hekimliği ve ocaklık kültürü önemli bir yer tutmaktadır. Buna rağmen bu alanda yapılmış, geniş çaplı bilimsel çalışmaların sayısı oldukça sınırlıdır. Bu çalışmanın amacı bu alandaki zengin kültürel birikimi kayıt altına alarak yok olmaktan kurtarmak, bilimsel olarak ele almak ve araştırmacıların dikkatine sunmaktır. Konu hakkında literatür taraması yapılmış ve kartopu yöntemi kullanılarak, 164 kişiyle yüz yüze görüşme yapılmıştır. Görüşmeler, kişilerin izni doğrultusunda kayıt altına alınarak deşifre edilmiştir. Görüşme yapılan kişilerin önerileri doğrultusunda göl, su, taş, türbe gibi halk arasında kutsal sayılan mekânlar ziyaret edilmiştir. Adıyaman Kürt halk hekimliği, tıbbi emler ve inanışlar olmak üzere iki eksen üzerinde ilerlemektedir. İnanışlarda ocaklar ve türbeler önemli yer tutmaktadır. Halk hekimliği uygulamaları doğum öncesi başlamakta ve ölüm sonrasına kadar devam etmektedir. Tedavilerin bir kısmı belli kişilerce yapılırken bir kısmı da genel bilgilere ve tecrübelere dayanmakta, hemen herkes tarafından uygulanmaktadır. Uygulamalarda bitkiler, hayvansal ürünler ve bazı madenlerden yararlanılmaktadır. Ocaklılar, tedavilerde okuma, üfleme, kesme vb. yöntemlere başvurmaktadır. Uygulamaya başvuranların hemen hepsi, kendilerini "inançlı" olarak ifade etmekte, yaş olarak orta yaş ve üzerinde ve eğitim seviyesi olarak okuryazar olmayan ya da "düşük" eğitim düzeyindedir. Son yıllarda sağlık alanındaki gelişmelere bağlı olarak halk hekimliği uygulamalarında azalma görülmekle beraber farklı biçimlerde tedavi ve uygulamalar devam etmektedir. "Çok basit" veya "umutsuz vaka" olarak adlandırılabilecek durumlarda, halk tıbbına hala danışılmaktadır.
|