Dinler tarihi alanındaki çalışmaları ile Gustav Mensching

Yüksek Lisans Tezi
Serap İbrahimoğulları
Dinler tarihi alanındaki çalışmaları ile Gustav Mensching
Fırat Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü
İskender Oymak, Prof. Dr.
Dinler Tarihi
Dinler Tarihi (Genel)
2018
97
Pdf
XX. Yüzyılın önemli alman din bilimcilerinden Gustav Mensching'in dinler tarihi ve karşılaştırmalı din bilimleri alanlarında birçok çalışması bulunmaktadır. Mensching'e göre din bilimleri Dinler Tarihi ile başlamakta ve karşılaştırmalı/sistematik din bilimiyle en üst noktaya varmaktadır. Mensching, öncelikle dinleri, milli dinler ve evrensel dinler olarak sınıflandırmaktadır. Milli dinler, dinin taşıyıcısının topluluk olduğu, kurtuluşun bu topluluğunun içinde bulunmakla elde edildiği dinlerdir. Evrensel dinler ise ortaya çıktığı bölgeyi ve milleti aşarak, farklı farklı bölge ve milletler arasında kabul gören ve yayılan dinlerdir. Mensching, bu sınıflandırmada ele aldığı her bir dinin farklı özelliğini tespit ederek aynı zamanda din tipolojisinin bir yönünü uyguladığını belirtmektedir. Ona göre, din tipolojisinin diğer bir yönü de farklı farklı dinleri belli din tipleri altında ortak özellikleriyle ortaya koymaktır. Mensching'in din tipolojisine göre, tesadüfi özellikler gerçek bir din tipini açıklayamaz. "Tip" teriminden kastedilen anlam, dinlerde karakter belirleyici ortak özelliklerdir. Mesela Tanrı bilgisi, kurtuluş yolu ve hedefi, dinin ortaya çıkışı, Tanrı tecrübesi gibi. Mensching, karşılaştırmalı din bilimlerinin bir dalı olarak gördüğü din tipolojisinin özellikle dinleri anlamak adına gerekli olduğuna dikkat çekmektedir. Bunun yanında Mensching'e göre din biliminin asıl görevi dini yapıları anlamaktır. Anlamak için ise dini tezahürlerin yani fenomenlerin asıl anlamlarını öğrenmek gerekmektedir. Kutsalın tezahürlerinin her dinde nasıl anlaşıldığını belirlemek sistematik din bilimlerinin görevidir.