Eski Türk İnanışlarından Ağaç Kültünün Malatya daki İzleri

Makale
İskender Oymak, Prof. Dr.
Eski Türk İnanışlarından Ağaç Kültünün Malatya daki İzleri
Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
Dinler Tarihi
Din Fenomenolojisi
2001
sy. 6
ss. 55-74
Malatya, Ağaç, Kült, İnanışlar.
Pdf
İnsanlık tarihinin hemen her döneminde ağaç kültü, değişik coğrafyalarda yaygın olarak vücut bulmuştur. Türk din tarihinde yer-su inanışları içerisinde ifade edilen bu kült, Türk toplumlarında, özelliklerinden hiçbir şey kaybetmeden asırlardır yaşamaktadır. Ağaç, kült olarak Türklerin dışında da değişik coğrafyalarda ve hatta ilahi dinlerin etkili olduğu alanlar da bile önemini muhafaza etmiştir. Malatya ve çevresinde kült konusu olan, yakınında mezar ve türbe bulunmayan ağaçların sayısı 24 civarındadır. Bu ağaçların cinsi kara ağaç, meşe, ardıç, alıç, davın, dut, incir gibi türlerden oluşmaktadır. Bu ağaçlar dua, dilek, hastalık, şükür vb. maksatlarla ziyaret edilmektedir. Ziyaret esnasında çaput bağlama, yazı yazma, dilek yazıp iliştirme, toprak alıp yeme, taş alıp vücuda sürme şeklinde uygulamalar görülmektedir. Araştırma alanımızda kutsal görülen ağaçların cinsi, ziyaret amaçları ve ziyaret esnasında yapılan pratikler, değişik bölgelerde yaşayan Türk toplumlarında görülen ağaç kültü ile paralellik arz etmektedir.