Yahudilikte Sözlü Geleneğin Bir Parçası Olarak Agada’nın Bir Değerlendirmesi

Makale
İsmail Başaran, Doç. Dr.
Yahudilikte Sözlü Geleneğin Bir Parçası Olarak Agada’nın Bir Değerlendirmesi
Iğdır Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
Dinler Tarihi
Yahudilik (Genel)
2020
sy. 22
ss. 373-388
Agada, Yahudilik, Talmud, Efsane, Halaka.
Pdf
Çalışmamızda, Yahudi sözlü geleneğinin bir parçası olan Agada konusu ele alınacaktır. Bununla birlikte, Agada’nın aksine, Yahudilikte bağlayıcılığı olan Halaka ile de bazı karşılaştırmalar yapılacaktır. Agada sözlü geleneğin, Talmud’da bulunan ve Tora’nın rabbinik yorumuna dayalı olarak etik ve moral değerleri konu edinen bölümüdür. Bu değerler, Tora’nın etik, moral, genel anlamda tüm değerleri ve aynı zamanda Yahudilerin tarihi ve teolojisinden çıkartılarak oluşturulmuş öğretileri ifade etmektedir. Bu metinsel yorumlardan oluşan ahlaki kurallar bütünü Yahudi milletinin karakterine uygunluk arz etmiş ve bundan dolayı bu değerler Halaka’da olduğu gibi asırlardır yaşatılmıştır. Agada, Yahudi toplumuna ait gelenek ve görenekler (folklor), dindar Yahudilerin örnek davranışları ve Halaka’ya (hukuksal) ait hüküm ve kurallara örnekler vererek desteklemek için kullanılabilecek efsaneler gibi yasal olmayan materyaller sunması bakımından Halaka’dan faklılık arz etmektedir. Çalışmamızda Agada konusu, Yahudilikte kullanılan tarifleri, Halaka-Agada ilişkisi ve Agada’nın çeşitleri bakımından ele alınacaktır.