|
|
Makale
|
|
|
Mehmet Emin Sular, Doç. Dr.
|
|
|
Muş'un Bazı Köylerinde Dırındız ve Telaleladadan Gelenekleri Üzerine Bir Değerlendirme
|
|
|
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Dinler Tarihi
|
|
|
Dinler Tarihi (Genel)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2019
|
|
|
sy. 46
|
|
|
ss. 11-24
|
|
|
|
|
|
Dırındız, Terintas, Telale, Muş, Pencı, ateş.
|
|
|
|
|
|
İnançların, tarih aşan özelliği vardır. Bir dine ait bazı kadim uygulamaların, başka din ve kültürlerde varlıklarını korudukları görülebilir. Dolayısıyla bir bölgedeki halk inanışları araştırıldığında eskiye dair birçok ize rastlanılabilir. Bunun bir örneğini, Eskiçağdan itibaren Asur, Urartu, Med ve Pers gibi birçok medeniyete, dine ve kültüre beşiklik etmiş Muş’un bazı köylerindeki halk arasında yakın zamana kadar uygulanan Dırındız ve Telaledâdan adlı geleneklerde görmek mümkündür. Köy halkı Dırındız geleneğinde şubat ayının son iki haftasına denk gelen bir günün akşamında, bir meşale yakar ve dama çıkardı. Bugüne has sözler söyleyerek eğlenir, meşaleyi bereket vermesi ümidiyle ev ve ahır bacasının içine sarkıtır ve dönderirdi. Telaladâdan’da ise yirmi mart gecesinde damda ateş yakardı. Çalışmada iki geleneğin uygulanma şekli ve kökeni incelenmiştir. Ayrıca Ermenilerde Terintas/Derindas/Dearnıntaraç bayramı ve Zerdüştîlerde Pencı denilen törenle benzer ve farklı yönleri üzerinde durulmuştur. Araştırmada nitel yöntem kullanılmıştır. Nitel araştırma olguyu hem anlaşılır kılmak hem de insanların onlara ne gibi anlamlar yüklediğini tespit etmede olayları doğal ortamında incelemeyi esas alır. Muş’ta iki geleneğin uygulamasına şahitlik edenlerle görüşme gerçekleştirilmiştir. İran’da ise Pencı törenine katılımcı gözlemci olarak iştirak edilmiştir. Ayrıca kitap, makale, internet gibi yazılı ve görsel veri kaynaklarından istifade edilmiştir
|