|
|
Makale
|
|
|
Necati Sümer, Doç. Dr.
|
|
|
Dinler Tarihçisi Bir Şair Asaf Hâlet Çelebi ve Şiirlerinde Dinlerle İlgili Motifler
|
|
|
Mevzu Sosyal Bilimler Dergisi
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Dinler Tarihi
|
|
|
Dinler Tarihi (Genel)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2019
|
|
|
c. 1, sy. 2
|
|
|
ss. 129-166
|
|
|
|
|
|
Dinler Tarihi, Dini Motifler, Mistisizm, Şiir, Asaf
Hâlet Çeleb |
|
|
|
|
|
Asaf Hâlet Çelebi, Doğu dinlerine ilgisi olan bir şairdir. Bunun başlıca
sebeplerinden bazıları yetiştiği aile ortamı, farklı diller bilmesi ve mistisizmi sevmesidir. Onu Türk edebiyatındaki farklı kılan yönü, dinler tarihine ait motifleri şiirlerinde ustaca kullanmasıdır. Dinler, mitoloji, tasavvuf ve müzik konusunda bilgisi olan şair, bu çok yönlülüğünü şiirine yansıtır. Şiirindeki ses, ahenk, bilgi, simge ve imge uyumu şairin bu konudaki yeteneğini ortaya koyar. O, şiirinde Eski Mısır, Budizm, Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslam gibi dinsel geleneklerine ait motifler kullanır. Şiirinde bu dinsel geleneklerle özdeşleşen motifleri özellikle ön plana çıkarır. Bu çerçevede Tafnit, Bodhisattva, Sidharta, Mâra, Tevrat, İbrahim, Süleyman, Kilise, İsa, Teslis kavramları şairin şiirine estetik ve derinlik katmak için kullandığı dinler tarihine ait ögelerdir. Çelebi, daha çok Budizm üzerinde durur. Bu nedenle Pali Metinlerine göre Budha Gotama adında bir eser yazar. Bu eserde Buda’nın hayat öyküsüne ve bazı Budist metinlere değinir. Bu çalışma dinler tarihçiliği yönü olan bir şairin şiirlerindeki dinsel motiflerini konu edinmiştir. Bu çerçevede dinlerle ilişkili olan şiirlere öncelik verilmiştir. Makalede Çelebi’nin şiirlerinde yer alan bu motiflerin dinler tarihi açısından ne anlama geldiği izah edilmeye çalışılmıştır. |