Tarihte Hakkari, Şemdinan ve Bahdinan ve Nehri

Kitap Bölümü
Yaşar Kaplan, Arş. Gör. Dr.
Tarihte Hakkari, Şemdinan ve Bahdinan ve Nehri
Uluslararası Seyyid Taha-i Hakkari Sempozyumu
Dinler Tarihi
Dinler Tarihi (Genel)
Hakkari
2013
ss. 1-22
22
Hakkâri, Şemdinan, Bahdinan, Hükümet, Abbasiler, Emeviler. Nehri.
Tarihte geniş bir coğrafyaya tekabül eden Hakkâri bölgesi, birçok kültür ve medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Günümüze kadar etkisinin en fazla hissedildiği dönem Abbasilerin yıkılması ile beraber daha görünür olarak ortaya çıkmaya başlayan beylikler dönemidir. Bu beyliklerden en önemlileri Hakkâri, Bahdinan ve Şemdinan beylikleridir. Bu beylikler döneminde bölgede çok yönlü bir gelişme ve ilerleme kaydedilmiştir. Bu beylikler döneminde hayır kurumları, cami, mescit, köprü, han, hamam yapılmış; Kürt dili ve edebiyatı en parlak dönemini yaşamıştır. Bu beyliklerin yöneticileri hem toplum üzerinde hâkimiyetlerini hem de büyük ve güçlü komşuları Osmanlı ve Safevi devletlerinin zararlarından emin olmak için soylarını kutsal bir kökene bağlama ihtiyacı hissetmişlerdir. Bununla birlikte bu güçlü devletler arasındaki çatışmalardan yararlanarak varlıklarını korumaya çalışmışlardır. Osmanlı ve Safevilerin merkezileşme politikaları sonucunda bu beylikler XIX. yy’ın ilk yarısından itibaren ortadan kaldırılmıştır. Bu çalışmamızda Hakkari bölgesinde kurulan beyliklerin tarihsel süreç içerisindeki sosyo-politik gelişimleri, birbirleri ile ilişkileri ve Şemdinan beyliği ile merkezi olan Nehri üzerinde duracağız.