Erken İslami dönemde Hıristiyanların kur'an çalışmaları

Yüksek Lisans Tezi
Abdullah Rıdvan Gökbel
Erken İslami dönemde Hıristiyanların kur'an çalışmaları
Şinasi Gündüz, Prof. Dr.
Dinler Tarihi
2019
128 s.
Pdf
Hicrî ilk üç asırda Suriye, Filistin ve Irak coğrafyasında yaşamış olan Arap Hıristiyan yazarlarına ve onların eserlerindeki Kur'ân âyetlerine odaklanan bu çalışma; Kur'ân'ın söz konusu yazarlar tarafından nasıl anlaşıldığını, Kur'ân'ın, bu eserler içerisinde nasıl ve niçin kullanıldığını ortaya koymayı amaçlamaktadır. İslam'ın Arap yarımadası dışına çıkıp yayılması ile Hıristiyanların Müslüman gruplarla münasebetleri artarak devam etmiştir. Özellikle Emevî ve Abbâsî dönemlerinde karşılıklı ilişkilerin arttığı ve Hıristiyanların bu dönem içerisinde Müslümanları ve Kur'ân'ı daha yakından tanımaya başladığı, bizzat kendi yazdıkları metinlerden hareketle söylenebilir. Müslümanlar ile Hıristiyan gurupların karşılıklı ilişkilerine bakıldığı zaman Müslümanların siyâseten kuvvetlenmesi ile iki din arasındaki teolojik tartışmaların artması paralellik arz eder. Bu çalışmada hicrî ilk üç asırda Müslümanlar ile tartışma içerisine girmiş olup, bu tartışmalar içerisinde ön plana çıkan dokuz Arap Hıristiyan bilgin tespit edilmiştir. Onların eserlerinde Kur'ân'a yaptıkları referansları konu alan bu çalışma, Kur'ân'ın Hıristiyanlar tarafından nasıl anlaşıldığını ve onların Kur'ân'ı eserlerinde hangi hedefle ve nasıl kullandığını ortaya koymayı amaçlamaktadır. İslam'a karşı reddiye literatürünün ilk nüvelerini oluşturan bu eserlerin çoğunluğu Yunanca, Süryânîce ve Arapça kaleme alınmıştır. Söz konusu Hıristiyan yazarların eserlerinde, Kur'ân âyetlerinin hem İslam'ı ve Kur'ân'ı eleştirmek hem de müelliflerin kendi inançlarını temellendirmek gibi farklı amaçlar doğrultusunda kullanıldığı tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Kur'an, Yuhannâ ed-Dımeşkî, Theodor Ebû Kurra, Patrik Yohannan, Habib b. Hıdme Ebû Râita et-Tıkrîtî, Yahyâ b. Adî, I. Timothy, Huneyn b. İshak, Abdülmesih el-Kindî, Ammâr el-Basrî, Kur'an Polemikleri, Dinî Polemikler, Arap Hıristiyanları.