Antakya ve tüm Doğu Süryani Ortodoks Patrikliği: Tarihsel gelişimi ve günümüzdeki durumu

Yüksek Lisans Tezi
Abdullah Dilek
Antakya ve tüm Doğu Süryani Ortodoks Patrikliği: Tarihsel gelişimi ve günümüzdeki durumu
İstanbul Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü
Hakan Olgun, Prof. Dr.
Dinler Tarihi
2013
197 s.
Pdf
Antakya ve Tüm Doğu Süryani Ortodoks Patrikliği, erken dönem Hıristiyanlığına dayanan kadim kiliselerden biri olan Süryani Ortodoks Kilisesi?nin dini hiyerarşisini ifade etmektedir. Bu çalışmada, Antakya Süryani Ortodoks Patrikliği?nin kuruluşundan itibaren tarihsel gelişimi ve günümüzdeki durumu konu edilmiştir.Antakya kenti, İskenderiye ve Roma şehirlerinden önce Hıristiyanlıkla tanışmış; Hıristiyanlığın oluşumu ve evrenselleşmesi sürecinde önemli bir rol üstlenmiştir. Antakya Patrikliği, erken dönem Hıristiyanlığı içinde görülen teolojik ihtilaflar sonucunda, V ve VI. yüzyılda birçok mezhebe ayrılmıştır. Bu mezheplerden biri olan Antakya Süryani Ortodoks Kilisesi, Bet Nahrin de denilen Mezopotamya?da ve Suriye?de yaşayan Hıristiyanların çoğunluğunun mezhebi olmuştur.Süryani Ortodoks Kilisesi, VII. yüzyıldan sonra siyasi, tarihi ve coğrafi şartlar gereğince Emevi ve Abbasi hâkimiyetinde gelişme dönemine girmiştir. X. yüzyıldan sonra ise Moğol, Haçlı ve Timur?un saldırıları Süryani Ortodoks Kilisesi?nin zayıflayarak gerilemesine neden olmuştur. Katolik ve Protestan misyonerlerin çalışmaları sonucunda ise XVIII. yüzyıldan sonra Süryani Katolik ve Süryani Protestan kiliseleri kurulmuştur. Osmanlı?nın dağılmasıyla 1932 yılında Deyrulzafaran?dan ayrılan patriklik makamı, önce Humus ardından da Şam?a yerleşmiştir.XX. yüzyılda görülen göçler sonucunda Süryani Ortodoks nüfusun yarıya yakını Batı ülkelerinde yaşamaya başlamıştır. Antakya Süryani Ortodoks Patrikliği, diasporadaki seküler-liberal şartlar altında, dini ve etnik kimlik tartışmalarıyla karşılaşmıştır. Günümüzdeki Antakya Süryani Ortodoks Patriği, Mor İğnatiyus I. Zakka İvas, 1985 yılından beri Süryani Ortodoks Kilisesi?nin idaresini yapmaktadır. Anahtar Kelimeler: Antakya, Süryani, Ortodoks, Patriklik