Dinlerde su ile arınma ve Hıristiyanlıkta vaftiz anlayışı

Yüksek Lisans Tezi
Serhat Karakurt
Dinlerde su ile arınma ve Hıristiyanlıkta vaftiz anlayışı
İnönü Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü
Abdülkadir Kıyak, Doç. Dr.
Dinler Tarihi
Din Fenomenolojisi
2019
114
Su, Arınma, Vaftiz, Günah, Dinler Tarihi, Hıristiyanlık,
Pdf
Kutsal kavramı dini inançların merkezinde yer almakta ve din ile ilgili olan hemen hemen her şey kutsal ile ilişkilendirilmektedir. Bu bağlamda kutsal zaman, kutsal kitap, kutsal yer, kutsal su vb. ifadelere dinler tarihi ile ilgili yapılan çalışmalarda sıklıkla rastlanmaktadır. Çalışmada fenomenolojik yöntemin ağırlıklı olarak kullanılması ve fenomenolojik yaklaşımın odak noktasının kutsal olması sebebi ile birinci bölümünde kutsalın ne olduğu ortaya konmaya çalışılmıştır. Suyun, canlı yaşamının varlığı için sahip olduğu önem hemen hemen bütün dinlerde suya bir kutsallık atfedilmesine sebep olmuştur. Gerek dinlerin kutsal metinlerindeki ifadelerden gerekse mitolojilerden kaynaklı olarak su, yaşamın başlangıç maddesi olarak görülmüş ve yaşamın kaynağı olduğuna inanılmıştır. Su, dinlerde yenilenme, temizlenme ve arınma gibi fonksiyonlara sahip olmuş, insanların inanç dünyalarında manevi kirlerden arınarak saf ve temiz hale gelmenin temel aracı olarak görülmüştür. Su, çeşitli dinlerde ibadetlerden önce, ölüm törenlerinde, inisiyasyon törenlerinde, cinsel münasebet durumlarında, manevi kirlilik olarak kabul edilen çeşitli durumlarda, vs. kullanılan belki de en yaygın inanç fenomen olmuştur. Bu düşünceden hareketle çalışmanın birinci bölümünde suyun muhtelif dinlerde manevi temizlenme aracı olarak kullanıldığı inisiyasyon törenleri, ibadet öncesi törenler, ölüm törenleri gibi birçok ritüelde suyun arınma vasıtası olarak kullanıldığı bölümler incelenmeye çalışılmıştır. Hıristiyanlık, Yahudilik içerisinde bir reform hareketi olarak doğmuş, özellikle de Havariler Konsilinden sonra Yahudilikten ayrılarak ayrı bir din haline gelmiştir. Bu konsilden sonra Yahudilikte görülen su ile arınma ritüelleri Hıristiyanlık bünyesinden kalkmaya başlamıştır. Hıristiyanlıkta suyun sakramental bir anlam kazanması vaftiz ritüeli ile gerçekleşmektedir. Hıristiyanlığın ilk dönemlerinde bir inisiyasyon töreni olarak gerçekleştirilen vaftiz tarihsel süreç içerisinde bir takım anlamsal ve şekilsel değişikliğe uğramıştır. Bugün vaftiz Hıristiyanlıkta yapılan en önemli sakrament olarak kabul edilmekte ve içerisinde birçok sırrı barındırdığına inanılmaktadır. Çalışmanın ikinci bölümünde Hıristiyanlıkta vaftizin anlamı, vaftizin tarihsel kökeni, vaftiz mekanları, vaftizin yapılma şekli ve zamanı gibi konular yer yer Yeni Ahit ışığında ve mezhepsel farklılıklara da değinerek ele alınmaya çalışılmıştır.