Budizm'in Orta Asya'ya yayılması ve Türk kültürüne etkisi

Yüksek Lisans Tezi
Nurcan Ünal
Budizm'in Orta Asya'ya yayılması ve Türk kültürüne etkisi
Dokuz Eylül Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü
Ali İhsan Yitik, Prof. Dr.
Dinler Tarihi
Budizm
2021
184
Budizm, Orta Asya, Türk Kültürü
Pdf
Bu çalışmanın amacı, Türk milletinin ana yurdu olan Orta Asya'nın Budist kültürle tanışması ve sonrasında bu dinin Türk kültürüne etkilerini ortaya koymaktır. Hint, İran, Çin, Türk ve pek çok başka kültürü bünyesinde toplayan Orta Asya, miladi onuncu asra kadar Budist kültürün etkin olduğu ve öğretildiği önemli merkezlerden biridir. Bu kültür doğal olarak Türk-İslam düşüncesinin özellikle ilk dönemlerini etkilemiş ve bu etkilerden bir kısmı günümüzde gerek mistik hayatın gerekse Anadolu halk inançlarının bir parçası olarak varlığını devam ettirmektedir. Amacımız da Türk dini hayatındaki Budist tesirleri tespit etmek ve böylece Türk dinsel yaşamının daha yakından tanınması ve anlaşılmasına katkı sağlamaktır. Çalışmamız, giriş ve sonuç bölümlerinin yanı sıra üç ana bölümden oluşmaktadır. Çalışmamızın amacının ve temel kaynaklarının ele alındığı giriş kısmından sonraki ilk bölümde, Buda'nın doğduğu çevre ve Budizm'in temel öğretisi tanıtılarak Budizm'in Kral Aşoka ve Kuşhanlar vasıtasıyla Orta Asya'ya yayılış süreci irdelenmiştir. İkinci bölümde ise Budizm'in Orta Asya'da kök saldığı merkezler ve buralarda ortaya çıkan dini yapılar ve kurumlar ele alınmıştır. Üçüncü bölümde de Türklerin bu dinden etkilenme süreçleri ve Budist tarihine etkileri ile onun Türk kültüründeki yansımaları araştırılmıştır. Sonuç bölümünde ise "Türk Budizm'i diye bir Budist akım var mıdır" ve "Budizm, Türk Kültüründen etkilenmiş midir?" soruları çerçevesinde ulaştığımız sonuçlar aktarılmıştır.