Avrupa Birliğinin Dini Kimliği Var mıdır? (Avrupa Birliği'nde Dinlerin Tarihine ve Bugüne Bir Bakış)

Bildiri
Bülent Şenay, Prof. Dr.
Avrupa Birliğinin Dini Kimliği Var mıdır? (Avrupa Birliği'nde Dinlerin Tarihine ve Bugüne Bir Bakış)
Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne Girişinin Din Boyutu, Sempozyum, 17-19 Eylül 2001
Dinler Tarihi
Ankara
Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları
2003
ss. 399-424
Pdf
AB-Türkiye ilişkilerinin sadece bir 'din farkı' sorunu olarak değil bir 'medeniyet farkı' sorunu olarak görülmesini teklif ediyorum. Prof. Dr. Ahmet Davutoğluna göre, bu fark, epistemolojik (bilginin kaynağı ve yeri açısından) ve aksiyolajik
(bilgi-değer ilişkisi açısından) temellerde problemli olan Avrupa-merkezci (Eurocentric) 'dünya-görüşü nün parçacı-indirgemeci' (fragmented-reductionist) yaklaşımına eleştirel bir gözle bakmayı gerektirir. Medeniyetler-arası en temel fark epistemolojik ve aksiyolojiktir: yani bir 'bilgi felsefesi ve değerler' sorunudur ki buradan
başlayarak her alanda -sosyal, kültürel, siyasal, ve ekonomik- bakış açımızı şekillendirir. Türkiye'nin de içinde bulunduğunu unutmaması gerektiği (AB bunu her zaman hatırlıyor) islam medeniyetinin en temel özelliği 'değer-bağımlı ' olması ve bunun da özel bir varlık telakkisine dayandırılmış o~masıdır. Sosyal mekanizmalar bu
değerler sistemi yani var/tk (ontology)- bilgi (epistemology)- değer(axiology) ilişki
si içinde meşrüiyet kazanır ve uygulama alanı bulur. Bunun aksine, modern Batı
medeniyetinin en önemli özelliği 'mekanizma-bağımlı' niteliğidir. Değerler, bu mekanizma uyumu ölçüsünde meşruiyet kazanır.