|
|
Doktora Tezi
|
|
|
Ramazan Adıbelli, Prof. Dr.
|
|
|
Mircea Eliade ve Din: Eliad'ın Din Bilimleri Çalışmalarının Metodolojik Açıdan Değerlendirilmesi
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Erciyes Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Mustafa Ünal, Prof. Dr.
|
|
|
Dinler Tarihi
|
|
|
Biyografi
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2009
|
|
|
|
|
|
|
|
|
444 s.
|
|
|
Din, Din anlayışı, Dinler tarihi, Eliade, Mircea, Kutsallık, Mitler.
|
|
|
|
|
|
On dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında yeni bilimsel bir disiplin olarak ortaya çıkan Dinler Tarihinin aradan geçen bunca zamana rağmen hâlâ kendine has bir metodolojiye kavuşmadığı görülmektedir. Çağımızın önemli dinler tarihçilerinden biri olan Mircea Eliade'ın din bilimi çalışmalarının incelenmesi metodolojik açıdan bir açılım sağlayabilir mi? Bu çalışmada çözümlenmeye çalışılan temel sorun budur. Her ne kadar Eliade, kendi metodolojisi hakkında suskun kalmayı tercih etmiş olsa da onun çalışmalarının sağlam bir metodolojik temele dayandığı görünmektedir. Eliade'ın metodolojiyi ön plana çıkarmamış olması onun amaca odaklanmış olmasından kaynaklanmaktadır. Eliade'ın din bilimi çalışmaları bir bütün olarak değerlendirildiğinde, problem-amaç-metot aşamalarından oluşan bir yaklaşım görülür. Problem: Modern düşüncenin dünyayı kutsallıktan soyutlayarak insanı maddi boyuta indirgemesi ve bunun sonucunda da modern insanın manevi bir bunalıma düşmesi. Amaç: Bilinçaltına düşen kutsallık duygusunu bilinç düzeyine çıkararak "yeni bir Hümanizm" meydana getirmektir. Metot: "Yaratıcı hermenötik" Eliade'ın din bilimi çalışmalarında benimsediği yaklaşımın klasik Dinler Tarihi anlayışına karşıtmış gibi gözükmesi, onun bu disipline ilişkin tanımlamasından ileri gelmektedir. Eliade, Dinler Tarihi kavramında vurgunun tarihe değil, dine yapılması gerektiğine dikkat çekmekte ve bu disiplinin dini olguları tarihi sıraya dizerek bunların oluşum ve gelişim safhalarını tespit etmekten ziyade bunların barındırdığı varoluşsal anlamları gün yüzüne çıkarmak olduğunun altını çizmektedir. Dolayısıyla Eliade'ın zihnindeki Dinler Tarihi, tarihi bir disiplin olmaktan ziyade felsefi bir disiplindir. Eliade'ın "yaratıcı hermenötiği" iki temel varsayıma dayanmaktadır: 1) Kutsallık duygusu fıtridir, 2) İnsan, başlangıçta meydana gelen bir kopuşun, bir ayrılışın, başlangıçtaki Birlik'in bölünmesinin bir ürünüdür ya da diğer bir ifadeyle, beşeri durum, başlangıçtaki "kutsal bir tarih"in neticesidir. Bu durumu mitler anlattığı için Eliade çalışmalarında mit konusuna özellikle önem vermektedir.
|