|
|
Yüksek Lisans Tezi
|
|
|
Salih Çinpolat, Doç. Dr.
|
|
|
Karaçay Halk İnanışları ve Uygulamalarının Dinler Tarihi Açısından Değerlendirilmesi(Tokat Örneği)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Erciyes Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Mustafa Ünal, Prof. Dr.
|
|
|
Dinler Tarihi
|
|
|
Halk İnanışları
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2009
|
|
|
|
|
|
|
|
|
196
|
|
|
Karaçay, Hayatın Geçiş Dönemleri, Halk İnanışları, Ziyaret, Tokat, Ölüm.
|
|
|
|
|
|
Kafkasya'nın en yüksek dağı olan Elbruz Dağı eteklerinde yaşayan, tarihi araştırmacıların etnik kökenlerini Kıpçaklara, Hazarlara, Alanlara, Hun Bulgarlarına, İskitlere hatta Kimmerlere dayandırdıkları, en azından bu boyların kültürlerinden etkilendiklerine dair kanıtların olduğu, Karaçayların tarihi sürecini de incelediğimiz bu çalışmamızda, araştırma alanımız olan Tokat İlindeki Karaçayların buraya hangi yıllarda, hangi nedenlerle ve hangi yollardan gelip yerleştikleri ile ilgili derlediğimiz bilgiler ortaya konulmuştur. Her toplumda olduğu gibi Karaçaylar arasında da resmi (kitabi) dini inanış ve uygulamalara ilaveten, halk dindarlığı veya halk inanış ve uygulamaları vardır. Karaçayların, hayatın giriş/geçiş safhaları diyebileceğimiz doğum, evlenme ve ölüm olayları ile ilgili inanış ve uygulamaları tespit edebildiği kadar ayrıntılarıyla araştırılmıştır. Elde edilen bulguların başka hangi dinlerde ve yörelerde görüldüğü, bu inanış ve uygulamaların hangi din veya millet ile olan irtibatlar kanalıyla Karaçaylara geçtiği ve Karaçaylar arasında bu konulardaki halk inanışlarının en çok hangi Türk boyu veya boylarının halk inanışları ile benzerlik gösterdiği Dinler Tarihi verileri ile objektif olarak değerlendirilmiştir. Halk inanışları sadece bu üç konudan ibaret olmadığından, Karaçayların tabiattaki su, ateş, hayvanlar, gök gürlemesi, ağaç, yağmur gibi konulardaki inanç ve uygulamaları yanında cinler, nazar, fal uygulamaları, halk hekimliği, yapılması uğurlu veya uğursuz sayılan davranışlar, bayramlaşma, kandil geceleri ve ziyaret yerleri ile ilgili konularda da tespit edilen bulgular da Dinler Tarihi açısından değerlendirilmiştir. Halk inanışları her toplumda görülmektedir. Karaçaylar arasında görülen yukarıdaki konular ile ilgili inanış ve uygulamaların benzerlerinin farklı dine mensup ve farklı coğrafyalardaki birçok millet ve boylar arasında da görüldüğü tespit edilmiştir. Karaçayların halk inanışlarının kökleri, genel olarak, Geleneksel Türk Dini inanış ve uygulamaları ile büyük benzerlik gösterdiği, bazı inanış ve uygulamaların da İslami forma bürünerek devam ettirildiği belirlenmiştir. Dinler Tarihçisi Mircea Eliade'nin dediği gibi, dünyanın hiçbir yerinde ve hiçbir zaman diliminde saf bir dinsel olguya rastlanmamıştır. Karaçayların halk inanışları da tarihi süreçte göçten önce Kafkasya'da yaşayan halklardan, göçten sonra da Anadolu kültüründen etkilenmiştir.
|