|
|
Makale
|
|
|
Ali Osman Kurt, Prof. Dr.
|
|
|
Yahudi Aydınlanma Hareketi: Haskala
|
|
|
Milel ve Nihal
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Dinler Tarihi
|
|
|
Yahudilik (Genel)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2010
|
|
|
c. 7, sy. 1
|
|
|
ss. 33-59
|
|
|
27 s.
|
|
|
Yahudi Aydınlanması, Moses Mendelssohn, Naftali Herts
Wessely, Yidiş. |
|
|
|
|
|
Yahudi Aydınlanması anlamına gelen “Haskala”, en geniş anlamda, Batı
Avrupa’da ortaya çıkan, Yahudiliği değişen ve gelişen dünyanın şartlarına uyumlu hale getirmeye ve Yahudiler arasında modern Avrupa kültürünü yaymaya çalışan, içinde bulundukları toplumla bütünleşmesini amaçlayan bir akımdır. Avrupa genelindeki Aydınlanma’ya paralel olarak doğan Haskala hareketiyle, 1700'lü yıllarda Yahudiler kendi kabuğunu kırıp genel Avrupa toplumunun dilini, kültürünü, bilgi birikimini ve ideallerini benimsemeye başlamıştır. Batı Avrupa’da ortaya çıkan hareket, ardından Doğu Avrupa’ya yayılmış ve en sonunda Rusya’da, II. Alexander’in öldürülmesinden Yahudiler sorumlu tutulup Yahudi karşıtlığının artmasıyla Siyonist harekete dönüşmüştür. Bu yüzden Siyonizm’in düşünce temelinde Haskala’nın rolü büyük olmuştur |