Hristiyan Türklerden Karamanlılar (Tarihi bir bakış)

Yüksek Lisans Tezi
Mustafa Akkaya
Hristiyan Türklerden Karamanlılar (Tarihi bir bakış)
Sakarya Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü
Ali Erbaş, Prof. Dr.
Dinler Tarihi
Dinler Tarihi (İslam Dünyası)
2001
128
Hristiyanlar = Christianies ; Karamanoğulları = Karamanoğulları ; Ortodoks = Orthodox ; Türkler = Turks
Bu çalışmamızda Hıristiyan Türklerden, Türk Ortodoks Karamanlıları incelemeye çahştık.Bu çalışma bir giriş ve üç bölümden oluşup girişte Türklerin dini hayatında etkili olan dinler hakkında kısaca bilgi verdik. Konunun daha iyi anlaşılabilmesi için birinci bölümde, Hıristiyan Türkler konusuna yer vererek burada Ortodoks, Katolik ve Protestan Türkleri inceledik. Onların Balkanlara gelip oynadıkları rolü, Bizansla mücadelelerini, hıristiyanlığa geçişlerini ve Bizansın onları Anadolu'ya geçirerek iskan etmesini ele aldık. Çünkü Türk Ortodoks Karamanlıların alt yapısını oluşturması bakımından bu önemliydi. Bizi ilgilendiren Ortodoks Türkler olmasına rağmen kısaca Katolik ve Protestan Türkler hakkında da bilgi verdik. İkinci bölümde, Türk Ortodoks Karamanlıların oluşumuna yer verdik, önce Karamanlı adının nereden geldiğini inceleyerek onların menşeini geniş bir bakış açısıyla ifade ettik. Türk Ortodoks Karamanlıların oluşumunu tarih süzgecinden geçirirken öncelikle Türklerin Hıristiyanlaştırılması için yapılan çalışmaları ve onların nasıl hıristiyanlaştığım belirttik. Hıristiyanlaşan Türklerin Anadolu'ya geliş yollarını ifade ederken bunun sadece Bizansın Anadolu'ya yerleştirilmeleriyle sınırlı kalmadığını, Saka ve Kimmerlerin kendileri Anadolu'ya yerleşerek hıristiyan olduğunu, Gürcistan üzerinden gelen Hıristiyan Kumanlann Doğu Karadeniz civarına yerleştiğini, ayrıca Anadolu'ya gelen Selçuklu Türklerinin içinde de hıristiyan unsurların bulunduğunu belirtmeye çalıştık. Bizansın Hıristiyan Türkleri, Selçuklu Türklerinin akınlarından korunmak için Anadolu'ya yerleştirerek Türkopoller oluşturması ve bunları özellikle Karaman eyaleti civarına yerleştirmesiyle, burada belirli yoğunlukta Türk Ortodoks meydana getirdiğine VIdeğindik. İşte bu Türk Ortodoks Karamanlıların, Selçuklular ve Osmanlılar zamanında serbestçe yaşamalarını ifade ettik. Yunan devletinin kurulmasıyla Türk Ortodoks Karamanlıları Yunanlılaştırma çabalarını belirterek birazda bu çabaların etkisiyle mübadelede Türk Ortodokslannm Rumlardan ayrı tutulmayarak Yunanistan'a gönderilmelerine temas ettik. Türk Ortodoks Karamanlıların oluşturduğu Karamanhca'yı ele alarak onun kullanıldığı alanlara değindik. Üçüncü bölümde ise Türk Ortodoks Karamanlıların dini inanışlarım ifade ettikten sonra onların Milli Mücadelede T.B.M.M yi destekleme çabalarına yer verdik. Milli Mücadele yıllarında Fener Patrikhanesinin zararlı çalışmaları karşısında cephe alan Türk Ortodokslarmm, Papa Eftim önderliğinde Kayseri'de kurduğu Türk Ortodoks Patrikhanesini ve Papa Eftim 'in bu mücadelelerdeki konumunu belirttik. Sonrada iki patrikhanenin mücadelelerini ve bugüne gelinceye kadar geçirdiği evreleri inceledik. Sonuç kısmında ise, Anadolu'ya bir çok yolla ve özellikle Bizansm hıristiyan yaparak yerleştirmesiyle gelen Hıristiyan Türklerin bazıları zamanla Ermenileşmiş, bazıları Rumlaşmış, bazıları Selçuklular ve Osmanlılar zamanında müslümanlaşmış, bazılanda günümüze kadar Türk Ortodoks olarak gelmiş fakat genelde Anadolu'da yaşadıkları için mübadele ile Yunanistan'a gönderilmiştir. Günümüzde onların bakiyesinin İstanbul'daki Türk Ortodoks Patrikhanesi olduğu şeklindeki kanaatimizi belirttik. VII