İdeal Barış Söylemi ile Reel Şiddet Eylemi Arasında Dinler

Makale
Kadir Albayrak, Prof. Dr.
İdeal Barış Söylemi ile Reel Şiddet Eylemi Arasında Dinler
Din ve Dünya Barışı: Uluslararası Sempozyum
Dinler Tarihi
Dinlerarası Diyalog
İstanbul
2007
ss. 574-601
28 s.
Şiddet, din, Hıristiyanlık, İslam, Yahudilik, Barış.
Pdf
Din ve şiddet sözcüklerinin bir arada kullanılması ilk bakışta inananlar için incitici ve şaşırtıcı görünse de, birçok düşünür ve araştırıcı bu iki kavramın iç içe olduğunu iddia etmektedir.10 Ancak işbu iki kavramın üzerinde halen tanım bazında bile olsa anlaşmaya varılamaması bizi bazı zorluklarla karşı karşıya bırakmaktadır.
Dinler tarihçileri ve din sosyologları dinin tanımı konusunda birçok değişik fikirler ileri sürmektedirler. Öte yandan günümüzde evrensel bir boyut kazanan terör ve şiddet kavramları üzerinde herhangi bir tanım birliğinin oluşmaması, hatta şiddet türlerinin alenen ifade edilmese bile, kategorik olarak “benim şiddetim iyi, senden gelen şiddet kötü” şeklinde görülmesi sorunu daha da çetrefilli hale getirmektedir.
Farklı disiplinlere mensup bilim adamlarının din tanımlarından bazı örnekler verirsek meseleye yaklaşımda kendimize bir kalkış noktası bulabiliriz. En basitinden başlarsak; din Tanrı’ya inanmadır, din manevi varlıklara inançtır, din Tanrı’nın insan ruhunda yaşamasıdır, din hem korkutucu hem de cezbedici olan bir sırdır, din iyi bir hayata götürür, din duyguyla karışık bir ahlaktır, din bütün görevlerimizi ilahi emirler olarak kabul etmektir, din yeteneklerimizin özgür kullanımına engel olan endişelerin toplamından ibarettir, din bireyin kendi ile baş başa kaldığında yaptığı şeydir, din evrensel takıntısal bir nevrozdur, din halkın afyonudur, din değerlerin muhafazasıdır, din akıl sahiplerini kendi iradeleriyle dünyada salaha, ahirette felaha sevk eden bir olgudur, din kul ile Rabbi arasındaki muameledir.^
Güç, kuvvet, zorluk, felaket, afet, bağlamak manalarında Arapça’dan Türkçe’ye geçmiş bir kavram olan “şiddetin Batı dillerindeki karşılığı “violence”dır. Bu ise “kutsaldan arındırma” ve “din dışı” anlamlarına gelmektedir. Son zamanlarda şiddet canlılara, ekosisteme ve çevreye karşı insanoğlunun verdiği zarar ve olumsuzluklar olarak da anlaşılmaktadır. Şiddetin geleneksel tanımı bireye ve topluma karşı fiziksel güç kullanmaktır. Fakat gelişen savaş teknolojisi ile birlikte bu tanım yetersiz kalmıştır. Çünkü zehirli gaz ve kimyasal silah kullanımı doğrudan fiziksel güce girmemekte ve böylece geleneksel şiddet tanımının kapsamı dışında kalmaktadır. Bu makalede şiddet fenomeni ve dinlerin buna bakışı çalışılacaktır.